Γράφει η Νάταλυ Κυριακίδου, Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος με ειδίκευση στην Παχυσαρκία (BSc, RD, MSc)
Η νηστεία της Σαρακοστής πλησιάζει αφού ένας μόλις μήνας έχει μείνει μέχρι τα Χριστούγεννα και πολλοί από μας έχουμε ήδη αρχίσει να νηστεύουμε. Ενώ μερικοί ακολουθούν μία αρκετά αυστηρή διατροφή αποφεύγοντας πλήρες τα ζωικά προϊόντα, άλλοι αρκούνται στο να αποφύγουν το κρέας ενώ συνεχίζουν την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Τελικά είναι η νηστεία κάτι ωφέλιμο για τον οργανισμό μας και ποια είναι τα πιθανά ρίσκα της αυστηρής νηστείας για τον οργανισμό;
Καταρχήν, η πρόσληψη σε θερμίδες κατά την διάρκεια της νηστείας δεν φαίνεται να είναι πολύ διαφορετική σε σύγκριση με την περίοδο όπου δεν νηστεύουμε. Αυτό βέβαια εξαρτάται από τον καθένα μας αφού πολλοί μειώνουν εξαιρετικά την ποσότητα της διατροφής τους ενώ άλλοι μπορεί να τρώνε την ίδια ποσότητα με πριν ή και περισσότερο. Για παράδειγμα, η μειωμένη πρόσληψη πρωτεΐνης (π.χ. κρέας, πουλερικά, ψάρι) μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση στην κατανάλωση υδατανθράκων (π.χ. ψωμί, πατάτα, ρύζι). Αυτό συνήθως συμβαίνει γιατί η πρωτεΐνη έχει την ιδιότητα να προκαλεί την αίσθηση του κορεσμού σε αντίθεση με τους υδατάνθρακες.
Πλεονεκτήματα της νηστείας
Θετικό είναι το γεγονός ότι η νηστεία συνδέεται με μείωση στην κατανάλωση κορεσμένου λίπους αφού αυτό προέρχεται κυρίως από τα ζωικά προϊόντα όπως το κρέας και το πλήρες γάλα. Η μείωση της κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών συμβάλλει στην βελτίωση της υγείας μας αφού έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της χοληστερόλης στο αίμα. Έτσι, ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων μειώνεται αρκετά. Μια έρευνα του Πανεπιστημίου Κρήτης απέδειξε ότι η νηστεία συνδέεται με χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας και με μία διατροφή πλούσια σε καλά λίπη, φυτικές ίνες και βιταμίνες. Οι ερευνητές κατέληξαν πως η νηστεία αποτελεί σωτηρία για το σώμα αφού χάρις σε αυτήν δεν παρουσιάζονται προβλήματα όπως αυξημένη χοληστερόλη και κατ’ επέκταση καρδιαγγειακά νοσήματα. Η έρευνα έχει δημοσιευθεί στο επιστημονικό περιοδικό BMC Public Health.
Aκόμα ένα σημαντικό πλεονέκτημα της νηστείας είναι η αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών. Μάλιστα, λόγω της αυξημένης κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών και όσπριων μπορεί να φτάνει και τα 30 γραμμάρια την ημέρα (μικρότερη συνιστώμενη πρόληψη 18 με 24 γραμμάρια). Οι φυτικές ίνες μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα , προστατεύουν από ορισμένες μορφές καρκίνου όπως καρκίνο του παχεός εντέρου και συμβάλλουν στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας.
Ποια είναι όμως τα μειονεκτήματα της νηστείας;
Πολλοί είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι η νηστεία συνδέεται με μειωμένη κατανάλωση σιδήρου. Ο σίδηρος στο κρέας έχει ψηλή βιοδιαθεσιμότητα και μπορεί να απορροφηθεί σε μεγάλες ποσότητες σε αντίθεση με το σίδηρο που υπάρχει στο φυτικό βασίλειο ο οποίος έχει χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα, δηλαδή απορροφάται σε μικρές ποσότητες, εξαιτίας ορισμένων συστατικών που υπάρχουν κυρίως στα όσπρια (π.χ. τανίνες, φυτικό οξύ). Ακόμα, η βιταμίνη Β12 και το φυλλικό οξύ φαίνεται να προσλαμβάνονται σε μικρές ποσότητες αφού βρίσκονται κυρίως στα ζωικά προϊόντα. Ενώ για πολλούς μπορεί η μειωμένη κατανάλωση σιδήρου, βιταμίνης Β12 και φυλλικού οξέους να μην έχουν σοβαρές επιπτώσεις για το διάστημα της νηστείας, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στις έγκυες και στα παιδιά αλλά και στις γυναίκες με αυξημένη απώλεια σιδήρου (έμμηνος ρύση). Σημαντικό είναι να καταναλώνονται όσπρια, δημητριακά αλλά και θαλασσινά. Επίσης η πρόσληψη της βιταμίνης Γ που βρίσκεται κυρίως στα εσπεριδοειδή αλλά και στους χυμούς (π.χ. χυμό πορτοκάλι) θα πρέπει να αυξηθεί αφού αυξάνει την απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό.
Η πρόσληψη πρωτεϊνών με υψηλή βιολογική αξία είναι και αυτή μειωμένη για το λόγο ότι συνήθως τις παίρνουμε όταν καταναλώνουμε ζωικά προϊόντα. Οι πρωτεΐνες είναι απαραίτητες για τον οργανισμό αφού συμβάλλουν στην ανάπτυξη των κυττάρων μας αλλά και στην αύξηση και διατήρηση του μυϊκού ιστού . Καλό θα ήταν λοιπόν να περιλαμβάνουμε θαλασσινά και όσπρια στην διατροφή μας όταν αυτό επιτρέπεται. Επίσης, για συμπληρωμένη πρωτεΐνη καλό είναι να συνδυάζουμε ορισμένα φαγητά όπως για παράδειγμα όσπρια με μαύρο ψωμί ή με ρύζι.
Συμπεράσματα
Αναμφίβολα λοιπόν, η νηστεία όταν γίνεται για μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να συμβάλλει στη σωματική μας αποτοξίνωση. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται όταν νηστεύουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί στερούμε από τον οργανισμό μας ορισμένα θρεπτικά συστατικά κάτι το οποίο μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνο.
Νάταλυ Κυριακίδου
Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος με ειδίκευση στην Παχυσαρκία (BSc, RD, MSc)
22758158
