Γράφει η Μαρίνα Κρητικού, Ψυχολόγος Υγείας/ Συστημική-Οικογενειακή Σύμβουλος
Σύμφωνα με έρευνες (http://ccf.nd.edu/symposium/2012-symposium-presentations/) ο σύγχρονος δυτικός τρόπος που έχει επικρατήσει για την ανατροφή των παιδιών μας έχει φανεί ότι παρεμποδίζει την φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου, αλλά και την συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Η Darcia Narvaez, καθηγήτρια ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο Notre Dame, αναφέρει ότι λανθασμένες πρακτικές όπως η χρήση σκονογάλακτος, η απομόνωση των βρεφών στα δωμάτια τους ή η πεποίθηση ότι η γρήγορη ανταπόκριση στις ανάγκες των βρεφών τα κακομαθαίνει, έχει επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη τους σε σύγκριση με 5ο χρόνια πριν.
Αντίθετα, τα βρέφη τα οποία έχουν μεγαλώσει με θηλασμό, οι γονείς τους ανταποκρίνονται έγκαιρα στο κλάμα τους και διατηρούν συνεχή σωματική επαφή, αλλά και όσα έχουν περισσότερους από έναν φροντιστές, έχει φανεί ότι αυτές οι πρακτικές έχουν ευεργετική επίδραση στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο τους, την ψυχική και τη σωματική τους υγεία. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα δείχνει ότι η έγκαιρη ανταπόκριση στο κλάμα των βρεφών και συνεπώς η μη εφαρμογή τεχνικών όπως αυτή του ελεγχόμενου κλάματος, επηρεάζει την ανάπτυξη της συνείδησης. Επιπλέον, η συνεχή σωματική επαφή (αγκαλιές, χάδια, το να “φοράω” το μωρό μου σε μάρσιπο αγκαλιάς), επηρεάζει την αντίδραση των βρεφών στο στρες, τον έλεγχο των παρορμήσεων και την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης.
Ακόμα, το ελεύθερο παιχνίδι και η επαφή με τη φύση επηρεάζει θετικά την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων και μειώνει την επιθετικότητα, ενώ η ύπαρξη περισσότερων από έναν φροντιστές (συμπεριλαμβανομένης και της μητέρας), αποτελεί προβλεπτικό παράγοντα για την νοημοσύνη των παιδιών, την συναισθηματική ανθεκτικότητα (του πώς θα αντιμετωπίζει στο μέλλον αγχογόνες καταστάσεις), αλλά και της ενσυναίσθησης.
Τα τελευταία χρόνια, είχε αναπτυχθεί μια τελείως αντίθετη πρακτική ανατροφής των παιδιών, η οποία ξεκίνησε στην Αμερική και επεκτάθηκε σε όλον τον δυτικό πολιτισμό. Οι γονείς κρατούσαν πολύ λιγότερο τα βρέφη τους αγκαλιά, αφήνοντας τα περισσότερη ώρα σε ρηλάξ, καλαθούνες κλπ. Μόνο το 15% των μητέρων θηλάζει το πολύ έως 12 μήνες, οι εκτεταμένες οικογένειες έχουν σχεδόν εκλείψει και έχουν δώσει τη θέση τους στις πυρηνικές οικογένειες, ενώ το ελεύθερο παιχνίδι στη φύση έχει περιοριστεί πάρα πολύ. Παράλληλα, παρατηρείται μια αύξηση των αγχωδών διαταραχών και της κατάθλιψης σε όλες τις ηλικιακές ομάδες (και στα μικρά παιδιά), οι δείκτες παραβατικότητας στα παιδιά έχουν αυξηθεί, ενώ η ενσυναίσθηση δείχνει να έχει μειωθεί πολύ.
Τα καλά νέα όμως σύμφωνα με την Narvaez, είναι ότι ακόμα και αν οι γονείς τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού εφάρμοσαν αυτές τις παραπάνω πρακτικές που παρεμποδίζουν την συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού, υπάρχει χρόνος να επανορθώσουν. Ο δεξιός εγκέφαλος, που είναι υπεύθυνος για την αυτο-ρύθμιση, την δημιουργικότητα και την ενσυναίσθηση αναπτύσσεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας, μέσω διαφόρων μουσικοκινητικών δραστηριοτήτων, του χορού ή άλλων καλλιτεχνικών ενασχολήσεων.
Συνεπώς σε κάθε ηλικία μπορούν οι γονείς να κάνουν με τα παιδιά μια δημιουργική δραστηριότητα που θα λειτουργήσει διορθωτικά στις προηγούμενες εμπειρίες.
Κρητικού Μαρίνα
Ψυχολόγος Υγείας/ Συστημική-Οικογενειακή Σύμβουλος
http://kritikou-healthpsy.gr/
Συνεργάτης Attachment Parenting Hellas
marina.kritikou@yahoo.com
