Γράφει η Στέλλα Χίου – Ψυχοθεραπεύτρια, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Μα τι ωραία! Επιτέλους, ησυχία, ηρεμία και ενώ ετοιμάζεσαι να κάτσεις στον αναπαυτικό καναπέ, να βουλιάξεις μέσα σε αυτόν μετά από μια κουραστική μέρα, να χαλαρώσεις ‘ψυχή τε και σώματι’ και καθώς πας να βγάλεις αυτόν τον αναστεναγμό της ανακούφισης …… Ακούς μια τσιριχτή φωνή να διαπερνάει όλο σου το σύστημα σαν να βρίσκεσαι στον στρατό και να σου κάνουν ‘καψόνια’. Όχι, πάλι, τι έγινε τώρα;
‘Μαμάαααα μου πήρε το παιχνίδι μου, δικό μου είναι, το θέλω πίσω’ …και δώστου το δάκρυ να τρέχει κορόμηλο, τα πόδια να χτυπούν το παρκέ και τα χέρια να τεντώνονται –μαζεύονται σε έξαλλη εγρήγορση.
Άντε πάλι, πάμε για δεύτερο ημίχρονο!
Μα επιτέλους γιατί συμβαίνει όλο αυτό και πώς να χειριστείς τέτοιες καταστάσεις.
Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι των καυγάδων είναι :
Ηλικία και φύλο. Οι τσακωμοί σε μικρές ηλικίες είναι τακτικοί, διότι έχουν τις ίδιες ανάγκες και είναι δύσκολο να αφήσουν καθώς και να αποχωριστούν αυτό που επιθυμούν. Αδέρφια με διαφορά ηλικίας συνήθως το ένα παρενοχλεί το άλλο, για παράδειγμα το ένα διαβάζει ενώ το άλλο έχει ελεύθερο χρόνο. Επίσης, το ένα θέλει τον δικό του χώρο και ιδιωτικότητα ενώ το άλλο δεν το αντιλαμβάνεται ακόμη.
Γονιός – Παιδί. Το παιδί νιώθει ότι ο γονιός δεν ασχολείται αρκετά μαζί του, με αποτέλεσμα να έρχεται σε σύγκρουση με το άλλο παιδί, σκοπός :
- Να τραβήξει την προσοχή του γονέα
- Να ασχοληθεί ο γονιός μαζί του
- Να διεκδικήσει την αγάπη του γονιού
Προστάτης. Συνήθως ο γονιός δικαιολογεί τις πράξεις του μικρότερου μέλους ως αδύναμο, μικρό, ανώριμο. Από την άλλη απαιτεί από το μεγαλύτερο την κατανόηση και ωριμότητα.
Τιμωρία. Όταν τα προβλήματα και οι συγκρούσεις λύνονται με την τιμωρία και όχι με την συζήτηση παρατηρείται τότε ότι οι συγκρούσεις εντείνονται αντί να μειωθούν.
Ζήλεια. Ο ερχομός ενός νέου μέλους, εάν δεν προετοιμαστεί κατάλληλα νιώθει να χάνει την πρωτιά το άλλο, ενεργεί με επιθετικότητα και θέλει να ξανατραβήξει όλους τους προβολείς επάνω του.
Συνεργασία. Δεν έχουν μάθει να μοιράζονται τα πράγματα τους ειδικά στις μικρές ηλικίες 3-5 χρειάζεται υπομονή.
Ποιες είναι όμως οι συμπεριφορές ‘κλειδιά’ που βοηθούν να αντιμετωπιστούν αυτές οι καταστάσεις ;
Γονείς –Διαιτητές . Οι διαιτητές είναι για τα γήπεδα και όχι για το σπίτι .
Σε καμιά περίπτωση δε θα πάρετε θέση και να κρίνεται ποιος έχει δίκιο και ποιος όχι. Θα τα βρουν σύντομα μόνοι τους, μη ξεχνάτε είναι παιδιά! Διαφορετικά μπαίνετε στην παγίδα να δημιουργήσετε ανταγωνισμό μεταξύ τους. Μπορείτε να διερευνήσετε και να μάθετε τον λόγο του τσακωμού. Αυτό είναι το σημαντικό!
Παρέμβαση. Η παρέμβαση να είναι διακριτική όσο ο τσακωμός παραμένει σε κόσμια επίπεδα και δεν έχουν έρθει στα χέρια ώστε να κινδυνεύει η σωματική ακεραιότητα τους. Εάν παρεμβαίνετε πάντα θα το συνηθίσουν και θα το ζητάνε πάντα. Μελλοντικά θα αντιμετωπίζουν δυσκολία επίλυσης θεμάτων χωρίς την βοήθεια σας.
Μην τα συγκρίνετε. Συμπεριφερθείτε το ίδιο στα παιδιά ! Η λανθασμένη τακτική ‘ εσύ είσαι μεγαλύτερος , σταμάτα, πρέπει να καταλαβαίνεις ’ καθώς ‘ εσύ είσαι πιο μικρός , δεν κάνει’ ενισχύει την λάθος εκπαίδευση των παιδιών ως θύτες και θύματα.
Τσακωμό για παιχνίδι. Απομακρύνεται το παιχνίδι λέγοντας τους ότι θα το δώσετε όταν αποφασίσουν να συνεργαστούν, συζητάτε μαζί τους, καθώς εξηγείτε ότι είναι παιχνίδι του ενός αλλά με το να μοιραστεί με τον άλλον θα έχει την ευκαιρία να παίξουν παρέα.
Ενθαρρύνετε τα παιδιά. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό, έχει την δική του προσωπικότητα. Αποφύγετε να πιέζετε ένα συνεσταλμένο παιδί να γίνει κοινωνικό, ούτε ένα πολύ εξωστρεφές να είναι μαζεμένο και λιγόλογο. Βοηθήστε το καθένα με τα συστατικά της προσωπικότητας του να γίνει αυτόνομο και να αποκτήσει αυτοπεποίθηση.
Μην τα τιμωρείτε. Η τιμωρία σε αυτές τις περιπτώσεις δεν βοηθάνε, κάνει να νιώθουν τα παιδιά ακόμη πιο αδικημένα, επαναστατούν με αποτέλεσμα να μην σέβονται τους γονείς.
Κοινά παιχνίδια. Τα μικρά παιδιά δεν έχουν μάθει να μοιράζονται τα παιχνίδια τους. Ένας καλός τρόπος να το μάθουν είναι μέσα από το ίδιο παιχνίδι. Παιχνίδια όπως τα επιτραπέζια θα τα βοηθήσουν να γελούν να συνεργάζονται και να μοιράζονται.
Δουλειές του σπιτιού: Προσκαλείτε τα παιδιά από μικρές ηλικίες να σας βοηθούν στις δουλειές του σπιτιού, μάζεμα παιχνιδιών, φτιάξτε κουλουράκια, σαν να είναι παιχνίδι με ευχάριστο τρόπο. Έτσι θα μάθουν, να μοιράζονται τόσο τα παιχνίδια αλλά και τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες τους.
Βόλτες και εκδρομές: Φέρτε σε επαφή τα παιδιά με την φύση, βουνό, θάλασσα. Οι κοινές δραστηριότητες θα τα φέρουν πιο κοντά.
Αυτές είναι μερικές από τις πιο αποτελεσματικές πρακτικές που μπορούν να βοηθήσουν τους γονείς να χρησιμοποιήσουν ώστε να διαχειρίζονται τα παιδιά τους αλλά παράλληλα να γίνει ένας ωφέλιμος τρόπος μάθησης προς τα παιδιά να μάθουν την συνεργασία, το μοίρασμα, την επικοινωνία, σεβασμό.
Σε περίπτωση που παρατηρείται ότι οι συμπεριφορές των παιδιών επαναλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο μέσα στο πέρας του χρόνου χωρίς σημεία βελτίωσης ενώ παράλληλα δείχνουν δυστυχισμένα και εσείς νιώθετε ότι δεν μπορείτε να διαχειριστείτε την κατάσταση, θυμηθείτε ….. δεν είσαστε μόνοι, δεν είσαστε σε αδιέξοδο, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν ειδικό που θα σας κατευθύνει και θα σας βοηθήσει για τον ρόλο σας απέναντι στα παιδιά.
Και μη ξεχνάτε ότι για να καταλάβετε τις συμπεριφορές των παιδιών γυρίστε πίσω στον χρόνο.
Ήσασταν και εσείς παιδιά!
