Οι άνθρωποι μέσα στις σχέσεις συχνά έχουν την προσδοκία ότι ο σύντροφός τους θα είναι ακριβώς όπως αυτοί: θα έχουν τις ίδιες αξίες, ίδιο τρόπο αντίληψης, ίδιες συμπεριφορές και ίδια στάση στα πράγματα. Ωστόσο, ξέρουμε ότι δεν μπορεί κανείς να αλλάξει τη στάση και τη συμπεριφορά του συντρόφου του αν εκείνος δεν έχει προσωπικό κίνητρο για να κάνει κάτι τέτοιο.
Και είναι ακόμα πιο απίθανο να αλλάξεις τα βασικά χαρακτηριστικά του φύλου του. Οπότε είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζεις τις βασικές διαφορές φύλου που υπάρχουν ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες και να αποδεχτείς το γεγονός ότι οι διαφορές υπάρχουν, είναι πραγματικές και δεν πρόκειται να φύγουν. Έτσι μπορείς να μάθεις να χρησιμοποιείς τις διαφορές σαν ένα τρόπο να εμπλουτίσεις τη σχέση παρά να την βλάψεις.
Είναι πραγματικά διαφορετικοί οι άντρες από τις γυναίκες; Ας δούμε τα ευρήματα που υπάρχουν σε διάφορους τομείς της ζωής. Αυτά τα ευρήματα ισχύουν γενικά για τους περισσότερους άντρες ή γυναίκες αλλά όχι για όλους τους άντρες ή όλες τις γυναίκες.
- Διαφορές στη φυσιολογία
- Τα κορίτσια αναπτύσσουν το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου γρηγορότερα απ’ ότι τ’ αγόρια. Αυτό σχετίζεται με την ομιλία, το λεξιλόγιο, την προφορά, την ικανότητα ανάγνωσης νωρίτερα και καλύτερη μνήμη.
- Τα αγόρια αναπτύσσουν το αριστερό ημισφαίριο γρηγορότερα απ’ ότι τα κορίτσια. Αυτό σχετίζεται με τις δεξιότητες όρασης, αντίληψης του χώρου και μαθηματικής λογικής, επίλυσης προβλημάτων, κατασκευής, επίλυσης παζλ.
- Τα κορίτσια ενδιαφέρονται περισσότερο για παιχνίδια που έχουν πρόσωπο, παίζουν με φουσκωτά ζωάκια και κούκλες ενώ τα αγόρια προτιμούν τα τουβλάκια ή οτιδήποτε μπορούν να χειριστούν με τα χέρια.
- Οι γυναίκες χρησιμοποιούν και τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου.
- Κοινωνικές επιδράσεις
Οι έρευνες πάνω σε βρέφη δείχνουν ότι:
- Και οι άντρες και οι γυναίκες μιλούν πιο δυνατά στα αγόρια απ’ ότι στα κορίτσια. Με τα κορίτσια είναι πιο μαλακοί, πιο ήπιοι. Στα αγόρια σπάνια λένε ότι είναι γλυκά, όμορφα, μικρά κουκλάκια. Συνήθως τους λένε “Γεια σου μεγάλε“.
- Τα κορίτσια τα χαϊδεύουν περισσότερο απ’ ότι τα’ αγόρια.
- Μέχρι την ηλικία των 2 χρόνων, οι μητέρες έχουν την τάση να μιλούν στις κόρες τους, να τις παρατηρούν και να τις κοιτάζουν στα μάτια, πολύ περισσότερο απ’ ότι κάνουν με τους γιούς τους.
- Οι μητέρες έχουν περισσότερες συναισθηματικές αντιδράσεις στα κορίτσια απ’ ότι στ’ αγόρια. Όταν τα κορίτσια εκφράζουν θυμό, οι μητέρες τους δείχνουν περισσότερη αποδοκιμασία σε σχέση με τα’ αγόρια. Ίσως γι’ αυτό τα κορίτσια χαμογελάνε περισσότερο, είναι πιο κοινωνικά και έχουν μεγαλύτερη ικανότητα να καταλαβαίνουν τα συναισθήματα απ’ ότι τα’ αγόρια.
- Οι πατεράδες χρησιμοποιούν περισσότερες εντολές στ’ αγόρια απ’ ότι στα κορίτσια και περισσότερες απ’ ότι δίνουν οι μητέρες.
Διαφορές στον τρόπο ανατροφής:
- Τα .παιδικά τραγούδια, τα βιβλία, τα κινούμενα σχέδια, διαιωνίζουν στερεότυπα που συχνά αναδεικνύουν τη θλιμμένη κοπέλα, την ατημέλητη νοικοκυρά, την σέξι ηρωίδα, την αβοήθητη γιαγιά.Τα κορίτσια χρησιμοποιούν περισσότερα γλυκόλογα απ’ ότι τα’ αγόρια.
- Στ’ αγόρια είναι πιο αποδεκτή η επιθετική αντικοινωνική συμπεριφορά απ’ ότι στα κορίτσια.
- Τα κορίτσια που φέρονται σαν αγοροκόριτσα είναι αποδεκτά. Τα αγόρια που φέρονται σαν κορίτσια δέχονται επιπλήξεις (“μη κλαίς”, “μην κάνεις σαν κορίτσι”).
- Τα κορίτσια μιλάνε για τους άλλους, λένε μυστικά για να ισχυροποιήσουν τις φιλίες τους.
- Τα αγόρια μιλάνε για πράγματα και δραστηριότητες. Λένε τι κάνουν και ποιος είναι καλύτερος στη δραστηριότητα.
- Τα κορίτσια στην εφηβεία μιλάνε για αγόρια, για ρούχα και για το βάρος τους.
- Τα αγόρια στην εφηβεία μιλάνε για αθλήματα, για μηχανές και για τον τρόπο λειτουργίας των πραγμάτων.
- Στην ηλικία 12-18 το μεγαλύτερο γεγονός για τα κορίτσια είναι το να έχουν σχέση μ’ ένα αγόρι.
- Τα αγόρια στην ηλικία 12-18 ενδιαφέρονται στον ίδιο βαθμό για το σεξ, για τ’ αυτοκίνητα και για τα αθλήματα.
- Αυτό συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή όπου οι γυναίκες μιλάνε για σχέσεις, ανθρώπους, δίαιτες, ρούχα, φυσική εμφάνιση ενώ οι άντρες μιλάνε για αθλήματα, δουλειά, χρήματα, αυτοκίνητα, πολιτική και για τη μηχανική λειτουργία κάποιων πραγμάτων.
- Αξία και αυτοεκτίμηση στους ενήλικες
Άντρες
- Στον άντρα, η αίσθηση που έχει για τον εαυτό του ορίζεται μέσα από την ικανότητά του να επιτυγχάνει αποτελέσματα, μέσα από την επιτυχία και την επίτευξη στόχων. Όταν πετυχαίνει στόχους και αποδεικνύει την ικανότητά του, νιώθει καλά με τον εαυτό του.
- Για να νιώθουν καλά με τον εαυτό τους, οι άντρες πρέπει να πετυχαίνουν τους στόχους μόνοι τους.
- Το να κάνουν μόνοι τους πράγματα συμβολίζει αποτελεσματικότητα, δύναμη και ικανότητα.
- Γενικά, οι άντρες ενδιαφέρονται περισσότερο για αντικείμενα και πράγματα παρά για ανθρώπους και συναισθήματα.
- Οι άντρες σπάνια μιλάνε για τα προβλήματά τους εκτός αν θέλουν τη συμβουλή ειδικού. Το να ζητάνε βοήθεια ενώ μπορούν να κάνουν κάτι μόνοι τους, είναι δείγμα αδυναμίας.
- Οι άντρες είναι πιο επιθετικοί από τις γυναίκες, πιο μαχητικοί και κυριαρχικοί.
- Η αυτοεκτίμηση στους άντρες σχετίζεται περισσότερο με την καριέρα.
- Οι άντρες νιώθουν συντετριμμένοι όταν αποτυγχάνουν και όταν έχουν οικονομικές αναποδιές. Προσκολλώνται στο χρήμα πιο εύκολα απ’ ότι οι γυναίκες.
- Στους άντρες δεν αρέσει να ζητάνε πληροφορίες γιατί πιστεύουν ότι αυτό δείχνει ότι είναι αποτυχημένοι.
Γυναίκες
- Οι γυναίκες δίνουν σημασία στην αγάπη, στην επικοινωνία, στην ομορφιά και στις σχέσεις.
- Η αίσθηση της γυναίκας για τον εαυτό της καθορίζεται μέσα από τα συναισθήματά της και την ποιότητα των σχέσεών της. Οι γυναίκες αφιερώνουν πολύ χρόνο στην υποστήριξη, στη φροντίδα και στην αλληλοβοήθεια. Νιώθουν ικανοποίηση από το μοίρασμα και τις σχέσεις.
- Είναι πολύ σημαντική η επικοινωνία και η προσωπική έκφραση μέσα από την εμφάνιση και τα συναισθήματα. Η γυναίκα αισθάνεται καλά με τον εαυτό της μέσα από την επικοινωνία, το μοίρασμα και τις σχέσεις.
- Για τις γυναίκες, η προσφορά βοήθειας δεν είναι δείγμα αδυναμίας αλλά δείγμα δύναμης. Το να δίνεις υποστήριξη δείχνει ότι ενδιαφέρεσαι.
- Τις γυναίκες τις απασχολεί πολύ οτιδήποτε έχει να κάνει με τη φυσική εμφάνιση. Οι αλλαγές σ’ αυτό τον τομέα μπορεί να είναι τόσο δύσκολες για τις γυναίκες όσο είναι οι αλλαγές στην οικονομική κατάσταση για τους άντρες.
- Όταν οι άντρες είναι απασχολημένοι με τη δουλειά ή με τα χρήματα, οι γυναίκες αυτό το ερμηνεύουν ως απόρριψη.
- Άλλες διαφορές
- Οι άντρες λειτουργούν περισσότερο με τη λογική ενώ οι γυναίκες είναι πιο διαισθητικές, πιο ολιστικές.
- Οι άντρες δυσκολεύονται πολύ να έρθουν σε επαφή με τα συναισθήματά τους και μπορεί να νιώσουν απειλή όταν κάποιος άλλος εκφράσει συναισθήματα μπροστά τους. Αυτό μπορεί να τους κάνει να αποσυρθούν ή να προσπαθήσουν να ελέγξουν την κατάσταση ασκώντας εξουσία.
- Οι άντρες στην πραγματικότητα είναι πιο ευάλωτοι και εξαρτημένοι από σχέσεις και νιώθουν μεγαλύτερη συντριβή στο χωρισμό γιατί έχουν λιγότερους φίλους και πηγές συναισθηματικής υποστήριξης.
- Οι άντρες νιώθουν πιο άνετα με το θυμό τους απ’ ότι οι γυναίκες.
- Οι γυναίκες έχουν επαφή με πολύ μεγαλύτερη γκάμα συναισθημάτων απ’ ότι οι άντρες και η ένταση αυτών των συναισθημάτων είναι συνήθως πολύ μεγαλύτερη στις γυναίκες απ’ ότι στους άντρες. Γι’ αυτό οι πολλοί άντρες έχουν την αίσθηση ότι τα συναισθήματα των γυναικών αλλάζουν ραγδαία. Οι άντρες αυτό το βρίσκουν παράλογο και δύσκολο να το κατανοήσουν.
- Οι άντρες είναι συνήθως πιο πρακτικοί στην επίλυση προβλημάτων ενώ οι γυναίκες είναι και πρακτικές αλλά τις ενδιαφέρει και το αισθητικό αποτέλεσμα.
- Οι γυναίκες είναι πολύ πιο ευαίσθητες στους ήχους και στις μυρωδιές απ’ ότι οι άντρες και γι’ αυτό δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην “ατμόσφαιρα”.
- Συγκρούσεις που προκύπτουν λόγω των βασικών διαφορών ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες.
- Το συχνότερο παράπονο που έχουν οι άντρες για τις γυναίκες: οι γυναίκες προσπαθούν πάντα να τους αλλάξουν.
- Το συχνότερο παράπονο που έχουν οι γυναίκες από τους άντρες: οι άντρες δεν τις ακούν.
- Οι γυναίκες θέλουν να τις καταλαβαίνουν, όμως οι άντρες συνήθως δίνουν λύσεις.
- Όταν μια γυναίκα προσπαθεί να αλλάξει ή να βελτιώσει ή να διορθώσει ή να δώσει συμβουλή σ’ έναν άντρα, τότε αυτός “ακούει” ότι εκείνη του “λέει” ότι δεν είναι ικανός ή ότι δεν ξέρει πώς να κάνει κάτι ή ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι μόνος του.
- Οι άντρες συχνά νιώθουν υπεύθυνοι ή ότι φταίνε για τα προβλήματα των γυναικών.
- Οι άντρες πάντα θεωρούν ότι οι γυναίκες θέλουν συμβουλή και λύσεις στα προβλήματα, ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να βοηθήσουν και να δείξουν την αγάπη τους. Οι γυναίκες συχνά θέλουν απλά να τις “ακούσουν” πραγματικά.
- Τις δουλειές του σπιτιού οι άντρες τις αποφεύγουν γενικά, προσπαθούν να βάλουν άλλους να τις κάνουν και νιώθουν να ταπεινώνονται αν τις κάνουν εκείνοι. Για τις γυναίκες η καθαριότητα του σπιτιού φανερώνει μια ζεστή, οικογενειακή φωλιά. Οι άντρες και οι γυναίκες έχουν διαφορετική εκτίμηση για το τι είναι καθαρό και τι βρώμικο.
- Οι άντρες συχνά προσπαθούν να αλλάξουν τη διάθεση της γυναίκας όταν εκείνη είναι αναστατωμένη προσφέροντάς της λύσεις στα προβλήματά της, πράγμα που εκείνη ερμηνεύει ως αγνόηση ή ακύρωση των συναισθημάτων της.
- Οι γυναίκες προσπαθούν να αλλάξουν τη συμπεριφορά του άντρα δίνοντάς του συμβουλές χωρίς να τους το έχουν ζητήσει και κριτική.
- Πως μπορούν να αντιμετωπιστούν αυτές οι διαφορές.
- Όταν οι γυναίκες είναι αναστατωμένες, δεν είναι η κατάλληλη ώρα για να προσφέρετε λύσεις. Αυτό μπορείτε να το κάνετε αργότερα, όταν εκείνη είναι ήρεμη.
- Ένας άντρας εκτιμά τη συμβουλή και την κριτική όταν τη ζητήσει. Οι άντρες θέλουν να κάνουν βελτιώσεις όταν νιώθουν ότι οι άλλοι τους προσεγγίζουν σα να αποτελούν λύση σ’ ένα πρόβλημα και όχι σα να είναι αυτοί το πρόβλημα.
- Οι άντρες χρειάζονται να έχουν κύρος και ανεξαρτησία ενώ οι γυναίκες χρειάζονται οικειότητα και σύνδεση.
- Οι γυναίκες χρειάζονται να παίρνουν φροντίδα, κατανόηση, σεβασμό, αφοσίωση, νομιμοποίηση, εξασφάλιση.
- Οι γυναίκες έχουν κίνητρο όταν νιώθουν πολύτιμες και ξεχωριστές.
- Οι άντρες θέλουν νιώθουν ότι τους εμπιστεύονται, τους αποδέχονται, τους εκτιμούν, τους θαυμάζουν, τους εγκρίνουν και τους ενθαρρύνουν.
- Οι άντρες έχουν κίνητρο όταν νιώθουν ότι οι άλλοι τους χρειάζονται. Ο βαθύτερος φόβος του άντρα είναι ότι δεν είναι αρκετά καλός ή αρκετά ικανός, αν και μπορεί ποτέ να μην το εκφράσει.
Οι διαφορές μεταξύ αντρών και γυναικών που αναφέραμε παραπάνω είναι γενικεύσεις. Πάντα υπάρχουν εξατομικευμένες διαφορές.
Οι διαφορές υπάρχουν είτε το θέλουμε είτε όχι. Δεν μπορούμε να τις αλλάξουμε ούτε να τις εξαφανίσουμε. Για να τα πάμε καλά χρειάζεται να αποδεχόμαστε, να αναμένουμε και να σεβόμαστε αυτές τις διαφορές. Είναι χρήσιμο να θυμόμαστε αυτές τις διαφορές όταν επικοινωνούμε για οτιδήποτε σημαντικό, όταν εκφράζουμε ενδιαφέρον και φροντίδα και όταν επιλύουμε συγκρούσεις.
Παναγιώτα Δ. Κυπραίου, Ψυχοθεραπεύτρια – Συντονίστρια Σχολών Γονέων,www.psychotherapeia.net.gr