Γράφει η Τζιάκη Δέσποινα, Νηπιαγωγός και συγγραφέας παιδικών βιβλίων
Σεπτέμβριος! Ο μήνας των αλλαγών για μικρούς και μεγάλους. Τελειώνουν οι διακοπές και τα παιδιά
επιστρέφουν στο σχολικό χώρο με ανυπομονησία, με αγωνία, με χαρά, με νεύρα; Το ξεκίνημα του
σχολείου σηματοδοτεί μια νέα αρχή και προκαλεί ποικίλα συναισθήματα για τα μικρά παιδιά. Κάθε παιδί βιώνει αυτή την κατάσταση διαφορετικά και αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η ιδιοσυγκρασία του, οι προηγούμενες εμπειρίες του, η κατάλληλη προετοιμασία. Και είναι σημαντικό να εξετάσουμε την αλλαγή αυτή συνολικά γιατί επηρεάζει όλη την οικογένεια και το πρόγραμμά της.
Θα χρειαστεί χρόνος, υπομονή και κατανόηση από όλους που εμπλέκονται στη διαδικασία της
προσαρμογής: τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς, τα παιδιά!
Οι εκπαιδευτικοί από τη μεριά μας παρατηρούμε ότι όχι μόνο οι πρώτες μέρες της προσαρμογής στο σχολικό περιβάλλον είναι δύσκολες για κάποια παιδιά αλλά αυτό συμβαίνει και αργότερα.
Μετά από κάποιο ιδιαίτερο γεγονός στην οικογένεια του παιδιού ή στο ίδιο το παιδί που καθώς μεγαλώνει βιώνει νέες πρωτόγνωρες καταστάσεις και συχνά δεν μπορεί να διαχειριστεί τα συναισθήματά του ή ακόμα να τα αναγνωρίσει ή να τα περιγράψει. Επίσης η διάθεσή τους μεταβάλλεται και δεν είναι η ίδια σε όλη τη διάρκεια της παραμονής τους στο σχολείο που μπορεί να είναι από 4-5 ώρες έως 8-9 ώρες την ημέρα.
Ήδη από την προσχολική ηλικία ένα νήπιο έρχεται σε επαφή με περισσότερους από ένα παιδαγωγό που ο καθένας επίσης έχει το δικό του χαρακτήρα και προσέγγιση στη μάθηση και στη διαχείριση της τάξης. Σ’ αυτή την ηλικία όμως το παιδί έχει ανάγκη από σταθερότητα και καθημερινές ρουτίνες που οι εκπαιδευτικοί φροντίζουμε να οργανώνουμε στο σχολικό περιβάλλον. Το σπίτι του, ο δικός του χώρος, οι γονείς, η οικογένειά του προσφέρουν ασφάλεια και ψυχική ηρεμία σε κάθε παιδί. Είναι όλα αυτά που του λείπουν όσο διάστημα βρίσκεται στο σχολείο και συχνά οδηγούν σε ξεσπάσματα και εκρήξεις συναισθημάτων όπως θυμός, λύπη, κλάματα, νεύρα! Κάποιες φορές αναζητούν τους γονείς, κυρίως τη μαμά και κάποιες άλλες εκδηλώνουν συμπεριφορές που οφείλονται στον αποχωρισμό όπως να απομονώνονται ή να χτυπάνε τον εαυτό τους, τα άλλα παιδιά ή κάποια αντικείμενα. Ο τρόπος να τα βοηθήσουμε, να τα ηρεμήσουμε δεν είναι πάντα εύκολος ούτε συγκεκριμένος. Ένα “κόλπο”, μια τεχνική που μπορεί σε κάποιο παιδί να φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα σε κάποιο άλλο δε λειτουργεί!
Όμως η ανάγνωση ή αφήγηση μιας σχετικής ιστορίας μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο και για τη διαδικασία της προσαρμογής στο σχολείο! Δημιουργεί θετικά συναισθήματα στο παιδί για το σχολείο, τους παιδαγωγούς και τις διαδικασίες. Το παιδί ταυτίζεται με τους ήρωες και αυτό του δίνει δύναμη, ασφάλεια και αισιοδοξία.
Μια άλλη χρήσιμη και αποτελεσματική ιδέα είναι τα μεταβατικά αντικείμενα που μπορεί κάποιο παιδί να έχει μαζί του στο σχολείο, στην τσάντα του. Ένα κουκλάκι, μια ζωγραφιά, μια φωτογραφία, ένα αντικείμενο από το σπίτι του το βοηθάει να μεταβεί από μια κατάσταση σε μία άλλη και να διαχειριστεί τις συναισθηματικές δυσκολίες που προκαλεί η απομάκρυνσή του από το οικογενειακό περιβάλλον.
Έτσι κι ο μικρός Γιάννης, ο ήρωας της ιστορίας “φιλάκια στο τσεπάκι”, έχει στο τσεπάκι του δυο
καρδούλες, μια κόκκινη από τη μαμά του και μια πράσινη από τον μπαμπά του για να τους νιώθει κοντά του όσο διάστημα είναι στο νηπιαγωγείο. Μια μέρα όμως ψάχνει την τσεπούλα του και κάτι λείπει! Ο Γιάννης αναστατώνεται, ανησυχεί… όμως ευτυχώς όλα θα πάνε καλά γιατί στο σχολείο δεν είναι μόνος.
Ποιοι τον νοιάζονται και πώς τον βοηθούν θα το μάθετε διαβάζοντας τη συνέχεια στο βιβλίο “φιλάκια στο τσεπάκι” από τις εκδόσεις Υδροπλάνο.
Τζιάκη Δέσποινα – Νηπιαγωγός – συγγραφέας παιδικών βιβλίων
Σεπτέμβριος 2023
