Γράφει η Αλεξάνδρα Κοσμαρίκου, Παιδίατρος
Δεν πονάει ένας, πονάνε τρεις..
Μπροστά στους κολικούς αισθάνεστε ανήμποροι. Το μωρό σας κλαίει, υποφέρει και δεν ξέρετε τι να κάνετε για να το ανακουφίσετε. Βασικά, ηρεμήστε, οι κολικοί δεν απειλούν την υγεία του.
Ως βρεφικοί κολικοί ορίζονται οι εκρήξεις υπερβολικού κλάματος σ’ένα υγιές βρέφος που δεν υποχωρούν εύκολα, πιθανότατα εξ’αιτίας κοιλιακού άλγους εντερικής προέλευσης . Εμφανίζονται γύρω στην δεύτερη με τρίτη εβδομάδα ζωής, φθάνουν στην κορύφωσή τους στους 1,5-2 μήνες και αρχίζουν να υποχωρούν στους 2,5 μήνες, για να εξαφανιστούν οριστικά στους 3 με 4 μήνες. Χαρακτηρίζονται από αιφνίδιο, έντονο, διαπεραστικό και υψίσυχνο κλάμα και συνήθως συνοδεύονται από έξαψη στο πρόσωπο, διογκωμένη και τεταμένη κοιλιά, κάμψη των ποδιών προς την κοιλιά, ψυχρά άκρα και σφιγμένες γροθιές. Η διάρκειά τους μέσα στην ημέρα δεν είναι σταθερή, αφού κι η αντοχή του μωρού στον πόνο δεν είναι η ίδια. Μπορεί να κρατούν από λίγα λεπτά έως και πολλές ώρες, με μεσοδιαστήματα ηρεμίας. Δεν υπάρχουν διαφορές στη συχνότητα μεταξύ αγοριών και κοριτσιών, θηλαζόντων και μη θηλαζόντων βρεφών, θετικού ή αρνητικού ιστορικού αλλεργιών στην οικογένεια.
Το κλάμα του βρέφους δεν οφείλεται πάντα σε κολικούς. Προσπαθήστε να διαπιστώσετε τι φταίει για το κλάμα του μωρού σας, γνωρίζοντας ότι μπορεί να κλαίει γιατί:
(α) πεινάει,
(β) θέλει να πιπιλίσει χωρίς να πεινάει
(γ) θέλει να το κρατήσετε στην αγκαλιά σας
(δ) έχει πρόβλημα δυσκοιλιότητας
(ε) νιώθει ανία και επιζητεί ερεθίσματα
(ζ) είναι κουρασμένο και επιθυμεί να κοιμηθεί
(η) κρυώνει ή ζεσταίνεται
(ζ) θέλει άλλαγμα η πάνα του
(η) το ενοχλεί κάτι πχ. ο θόρυβος του περιβάλλοντος
(θ) ανεβάζει πυρετό
Από τη στιγμή που έχετε αποκλείσει τις παραπάνω αιτιολογίες του κλάματος, μπορείτε να δοκιμάσετε διάφορους τρόπους που θα μειώσουν την ένταση και θα βοηθήσουν το μωρό να χαλαρώσει:
- Οι χειρισμοί στο μωρό σας πρέπει να είναι ήπιοι και απαλοί. Μην το αφήνετε να κλαίει.
- Ανταποκριθείτε αμέσως στο κλάμα του. Δεν κακομαθαίνει με την στοργή και την αγάπη σας. Πάρτε το ήρεμα στην αγκαλιά σας με την κοιλίτσα του να ακουμπάει επάνω σας. Η ζεστούλα και η επαφή μαζί σας το ανακουφίζει.
- Όταν το μωρό κλαίει ασταμάτητα δεν έχει νόημα να το κουνάτε έντονα ή να τραγουδάτε δυνατά, ελπίζοντας ότι θα του αποσπάσετε την προσοχή. Του φέρνει μεγαλύτερο εκνευρισμό. Κάνετε το περιβάλλον του ήσυχο (περιορισμός θορύβων, ελάχιστο φως, απαλή μουσική, ομιλία και νανούρισμα). Όταν είναι ξύπνιο και ήσυχο, μιλάτε του απαλά και κοιτάζετέ το στα μάτια. Φροντίστε να επικρατεί ηρεμία μέσα σας, καθώς και στο οικογενειακό σας περιβάλλον. Η παρουσία έντονου άγχους, φόβου, θυμού ή αναστάτωσης μπορούν να επιδεινώσουν τη συμπτωματολογία των κολικών.
- Ένα ζεστό μπάνιο το βράδυ είναι ό,τι πρέπει ώστε το μικρό σας να μπορέσει να χαλαρώσει και να περάσει την νύχτα του πιο ήσυχα.
- Όταν θηλάζετε ή δίνετε μπιμπερό στο παιδί σας θα πρέπει να διαλέγετε ένα απομονωμένο και ήσυχο μέρος στο σπίτι, χωρίς να ενοχλείστε από τους άλλους. Η επαφή με το παιδί σας πρέπει να είναι ολοκληρωτική, έτσι ώστε να του μεταδίδετε ηρεμία. Αν θηλάζετε, φροντίστε ώστε το μωρό να θηλάζει την θηλαία άλω (την σκούρα περιοχή γύρω από τη θηλή) και όχι μόνο τη θηλή. Διαφορετικά, θα καταπίνει μεγαλύτερη ποσότητα αέρα από τα πλάγια των χειλιών του. Αν χρησιμοποιείτε μπιμπερό, πρέπει να τσεκάρετε κάθε φορά ότι οι τρύπες της θηλής του μπιμπερό είναι ανοιχτές και ότι το γάλα φτάνει στο μωρό με τρόπο ομοιόμορφο και συνεχή. Αν το μωρό πίνει το γάλα πολύ γρήγορα ενδέχεται η τρύπα στη θηλή να είναι πολύ μεγάλη. Επιπλέον, κρατήστε το μπιμπερό σε σχεδόν όρθια θέση, έτσι ώστε να καλύπτεται όλο το άνοιγμα της θήκης του μπιμπερό με γάλα και το μωρό να μην μπορεί να ρουφήξει μαζί και αέρα. Επίσης αποφεύγετε να δίνετε τον αφρό του γάλακτος που απέμεινε στο μπιμπερό. Αν το μικρό σας είναι λαίμαργο να διακόπτετε πιο συχνά τη σίτιση για να δώσετε την ευκαιρία στο βρέφος να ρευτεί. Αποφεύγετε την υπερσίτιση, μπορεί να αποτελέσει παράγοντα επιδείνωσης των κολικών.
- Ένα ελαφρύ μασάζ με μαλακτικές κυκλικές κινήσεις, από τα αριστερά προς τα δεξιά και από κάτω προς τα πάνω και ύστερα αντίστροφα κρατώντας τη κοιλίτσα ζεστή μπορεί να έχει αποτέλεσμα. Την ώρα που το βρέφος κλαίει επειδή πονάει πολύ, ένα επίθεμα στην κοιλίτσα του με μια ζεστή, αλλά όχι καυτή, πετσέτα μπορεί να το ανακουφίσει και να το βοηθήσει να ηρεμήσει λίγο. Τοποθετήστε το μωρό μπρούμυτα, για λίγο διάστημα και κάτω από την επιτήρησή σας, στο κρεβάτι ή πάνω σε μια άλλη σταθερή επιφάνεια ή ακουμπήστε το στα γόνατά σας με το επίθεμα στην κοιλιά του και συγχρόνως χαϊδέψτε την πλάτη του. Μπορείτε επίσης να ξαπλώσετε το μωρό ανάσκελα στο κρεβάτι ή στην αγκαλιά σας, να πιάσετε τα ποδαράκια του και να τα πιέσετε ελαφρά προς την κοιλιά του για λίγο και στη συνέχεια να τα απομακρύνετε απαλά. Μερικές φορές αυτἠ η άσκηση το βοηθάει να αεριστεί και συνεπώς να ανακουφιστεί λίγο από τον πόνο.
- Ένας περίπατος με το καροτσάκι, μπορεί να το ηρεμήσει, καθώς και η χρήση του μάρσιπου. Το μωρό σε μάρσιπο αγκαλιάς, στην αγκαλιά της μαμάς του, είναι στο καλύτερο περιβάλλον που θα μπορούσε να είναι. Όταν περάσει το αίσθημα του πόνου, μπορεί άνετα να κρύψει το πρόσωπό του στη ζεστή αγκαλιά που το τυλίγει και να «κατεβάσει ρολά» για όσο εκείνο το χρειάζεται.
- Βάλτε την ηλεκτρική σκούπα, ανάψτε το πιστολάκι των μαλλιών, ανοίξτε τον απορροφητήρα της κουζίνας ή βάλτε πλυντήριο! Μπορεί να σας ακούγεται απίστευτο όμως αυτός ο ουδέτερος θόρυβος που δημιουργεί η λειτουργία κάποιων ηλεκτρικών συσκευών, μπορεί να ηρεμήσει το μωρό σας.
- Η αλήθεια είναι ότι μπροστά στο ασταμάτητο και διαπεραστικό κλάμα του μωρού εύκολα μπορεί να γίνετε νευρικοί, ανήσυχοι και να αισθανθείτε ανήμποροι, αφού δεν ξέρετε τι να κάνετε για να το ηρεμήσετε. Αν βλέπετε ότι έχετε φτάσει στα όριά σας με το κλάμα του, δώστε το μωρό στο σύντροφό σας μέχρι να ηρεμήσετε.
- Πολλά μωρά ηρεμούν όταν πηγαίνουν βόλτα με το αυτοκίνητο. Η αίσθηση της κίνησης, ο βόμβος της μηχανής του αυτοκινήτου σε συνδυασμό με τους κραδασμούς του οχήματος τα χαλαρώνει και πολλές φορές τα αποκοιμίζει. Υπάρχουν γονείς που έχοντας δοκιμάσει τα πάντα έχουν βρει ότι η βόλτα με το αυτοκίνητο αποδεικνύεται σωτήρια ακόμα κι αν χρειάζεται να κάνουν κύκλους οδηγώντας στο τετράγωνο στις 1 η ώρα τα ξημερώματα!
- Παρά το γεγονός ότι δεν έχει τεκμηριωθεί απόλυτα ο συσχετισμός της διατροφής της μητέρας με τους κολικούς του βρέφους που θηλάζει μπορείτε πειραματικά, για λίγες μέρες, να εκτελέσετε μια ισορροπημένη πάντα διατροφή, αλλά με αποφυγή υπερβολικών ποσοτήτων τροφών οι οποίες προκαλούν παραγωγή αερίων όπως το λάχανο, τα φασόλια, το κουνουπίδι, το μπρόκολο κ.α. Επίσης, καλό είναι να αποφεύγονται τροφές που προκαλούν ερεθισμό στο στομάχι, όπως τα πικάντικα, τα μπαχαρικά, ο καφές, η σοκολάτα, το αλκοόλ και τα αεριούχα ποτά. Δεν έχει αποδειχθεί ότι η λήψη αφεψημἀτων (χαμομήλι κτλ) από το μωρό προσφέρουν κάποια βοήθεια στην αντιμετώπιση των κολικών. Αν το μωρό σας δεν θηλάζει, αλλά πίνει βρεφικό γάλα σκόνη συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας. Η χορήγηση κάποιου γάλακτος κατάλληλου για την αντιμετώπιση των κολικών τις πιο πολλές φορές έχει πολύ καλά αποτελέσματα.
- Δοκιμάστε την Ομοιοπαθητική, η οποία στο θέμα των κολικών έχει πολύ καλά και άμεσα αποτελέσματα. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα είναι συνήθως φυτικής προέλευσης και δεν προκαλούν παρενέργειες ούτε εθισμό στο μικρό σας. Το κατάλληλο ομοιοπαθητικό φάρμακο «φορτίζει» τις μπαταρίες του οργανισμού και τον βοηθάει να ανακτήσει την χαμένη ισορροπία του. Τα παιδιά, ως αγνοί οργανισμοί που είναι, ανταποκρίνονται εντυπωσιακά!
Όσο απελπιστική και αν σας φαίνεται η κατάσταση όταν το μωρό σας έχει κολικούς, αρκεί να θυμάστε ότι πρόκειται για μία προσωρινή ταλαιπωρία χωρίς ουσιαστικό λόγο ανησυχίας, από τη στιγμή που οι κολικοί υποχωρούν αυτόματα και δεν επηρεάζουν καθόλου την υγεία και την ανάπτυξη του παιδιού. Άρα, δεν πρέπει να τους θεωρείτε ασθένεια, αλλά μάλλον μία φάση της ανάπτυξης του μικρού σας. Σημαντικό είναι επίσης να μην αισθάνεστε ενοχές και να κατανοήσετε το ότι οι πόνοι στην κοιλιά του μωρού σας δεν οφείλονται σε κανένα δικό σας λάθος. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να ξεκουραστεί την ώρα που το μικρό σας αναπαύεται. Δεν το εγκαταλείπετε. Είσαστε καλύτερος γονιός όταν το φροντίζετε με ηρεμία, όντας ξεκούραστος. Καλό είναι εν τέλη να έχετε υπόψην πως το έντονο και επίμονο κλάμα δεν οφείλεται πάντα σε κολικούς. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να συμβουλευτείτε τον Παιδίατρό σας, ο οποίος θα κάνει την απαραίτητη διαφοροδιάγνωση και θα μπορέσει να σας δώσει εξειδικευμένες συμβουλές και πρακτικές οδηγίες για να αντιμετωπίσετε καλύτερα την κατάσταση και να μπορέσετε να ανακουφίσετε τον μικρό άγγελό σας.
Αλεξάνδρα Κοσμαρίκου, Παιδίατρος
