Γράφει η Δρ. Μαρία Κατσάρα, παιδίατρος
Τι είναι η βρογχιολίτιδα;
Η βρογχιολίτιδα είναι λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος που συμβαίνει σε παιδιά μικρότερα των 2 χρόνων. Προκαλείται συνήθως από ιό, ο οποίος προκαλεί φλεγμονή στους μικρούς αεραγωγούς που ονομάζονται βρογχιόλια. Τα βρογχιόλια αποφράσσονται μερικώς ή πλήρως από οίδημα και πηχτές εκκρίσεις. Αυτό σημαίνει ότι λιγότερο οξυγόνο πηγαίνει στους πνεύμονες με αποτέλεσμα δυσκολία στην αναπνοή.
Πως προκαλείται;
Η βρογχιολίτιδα είναι ιογενής νόσος που μεταδίδεται με τη στενή επαφή. Ο πιο συχνός ιός που ενοχοποιείται είναι ο Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV). Οι επιδημίες συμβαίνουν από τον Νοέμβριο μέχρι τον Απρίλιο με έξαρση τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο. Παιδιά μεγαλύτερα των 2 χρόνων μπορεί να μολυνθούν από τον ιό αλλά δεν αναπτύσσουν συμπτώματα βρογχιολίτιδας. Σε αυτά τα παιδιά ο ιός θα προκαλέσει συμπτώματα κοινού κρυολογήματος ή και ήπιο βρογχόσπασμο, αλλά σπάνια αρκετά σοβαρά ώστε να ζητήσουν ιατρική βοήθεια.
Ποια είναι τα συμπτώματα της βρογχιολίτιδας;
Αρχικά, 1-3 μέρες η βρογχιολίτιδα ξεκινά με συμπτώματα κοινού κρυολογήματος:
- Μπούκωμα και ρινική καταρροή
- Ήπιο βήχα
- Πυρετό κοντά στους 38οC
Καθώς η λοίμωξη εξελίσσεται μπορεί να παρουσιαστούν:
Ταχύπνοια (αναπνοές 60-80 φορές το λεπτό)
Σφύριγμα ή χουρχουρητό στην αναπνοή που διαρκεί περίπου μια εβδομάδα
Επίμονο βήχα που μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 14 ή περισσότερες μέρες
Δυσκολία στη σίτιση που σχετίζεται με το μπούκωμα στη μυτούλα και τις γρήγορες αναπνοές και μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση.
Η πρώτη εκδήλωση της βρογχιολίτιδας ειδικά σε μικρά βρέφη, μπορεί να είναι η άπνοια (διακοπή της αναπνοής για 15-20 δευτερόλεπτα).
Πως γίνεται η διάγνωση της βρογχιολίτιδας;
Η διάγνωση είναι κλινική και βασίζεται στο ιστορικό και τα κλινικά ευρήματα. Αιματολογικές εξετάσεις και ακτινογραφία θώρακα δεν είναι συνήθως απαραίτητα. Υπάρχουν τεστ που ταυτοποιούν τον ιό της βρογχιολίτιδας, εάν κριθεί απαραίτητο να καθοριστεί η αιτία. Η γιατρός θα εκτιμήσει τη σοβαρότητα της ασθένειας και τον κίνδυνο επιπλοκών και θα αποφασίσει αν το παιδί μπορεί να παραμείνει στο σπίτι με υποστηρικτική θεραπεία και στενή παρακολούθηση ή χρειάζεται νοσηλεία στο Νοσοκομείο.
Ποια είναι η θεραπεία της βρογχιολίτιδας;
Η θεραπεία της βρογχιολίτιδας είναι υποστηρικτική:
Πλύσεις της μύτης πολλές φορές την ημέρα με φυσιολογικό ορό ή σπρέι θαλασσινού νερού και αναρροφήσεις με αποφρακτήρες μύτης.
Μερικές φορές, η ανύψωση του στήθους με επιπλέον μαξιλάρι μπορεί να ελαττώσει το έργο της αναπνοής. Τα μαξιλάρια όμως απαγορεύονται σε βρέφη κάτω του έτους.
Μικρά και συχνά γεύματα. Σε αυτή την κατάσταση είναι πιο σημαντική η πρόσληψη υγρών από την πρόσληψη στερεών.
Παρακολουθούμε και καταγράφουμε την πρόσληψη των υγρών και πόσες βρεγμένες πάνες έχουμε ανά 8ωρο.
Αντιμετώπιση του πυρετού με παρακεταμόλη ή ιμπουπροφαίνη σε παιδιά μεγαλύτερα των 6 μηνών, αν το παιδί είναι ανήσυχο.
Τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά στη θεραπεία της βρογχιολίτιδας επειδή είναι ιογενής λοίμωξη. Ωστόσο μπορεί να κριθούν απαραίτητα αν η βρογχιολίτιδα επιπλακεί με ωτίτιδα ή βακτηριακή πνευμονία. Άλλες θεραπείες όπως αντιβηχικά ή αποσυμφορητικά δε βοηθούν και δεν συστήνονται.
Σε πιο βαριές περιπτώσεις ίσως χρειαστεί χορήγηση οξυγόνου στο Νοσοκομείο καθώς και χορήγηση υγρών ενδοφλέβια.
Υπάρχει πρόληψη για τη βρογχιολίτιδα;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να αποφύγουμε τη σοβαρή βρογχιολίτιδα:
Αποφυγή καπνίσματος στο σπίτι, γιατί αυξάνει πολύ τον κίνδυνο αναπνευστικής νόσου.
Συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό, ειδικά πριν ακουμπήσουμε το βρέφος. Το πλύσιμο των χεριών θα πρέπει να γίνεται σχολαστικά για 15 δευτερόλεπτα τουλάχιστον. Ξεπλένουμε τα χέρια με άφθονο νερό και τα στεγνώνουμε καλά με χειροπετσέτες μιας χρήσης. Χρήση αλκοολούχων αντισηπτικών διαλυμάτων εναλλακτικά του πλυσίματος, όταν δεν έχουμε πρόσβαση σε νερό βρύσης.
Αποφυγή επαφής με ενήλικες ή παιδιά με αναπνευστικά συμπτώματα. Επιπλέον, τα άρρωστα βρέφη και παιδιά δε θα πρέπει να στέλνονται στον παιδικό σταθμό, καθώς μπορεί να προκαλέσουν ασθένεια σε άλλα παιδιά.
Χορήγηση ειδικού ενέσιμου φαρμάκου προληπτικά, πριν την έναρξη της επιδημίας βρογχιολίτιδας, σε βρέφη υψηλού κινδύνου : με καρδιοπάθειες ή πρόωρα.
Βρογχιολίτιδα και εμφάνιση άσθματος
Υπάρχει μια ενδιαφέρουσα συσχέτιση ανάμεσα στη βρογχιολίτιδα στη βρεφική ηλικία και την εμφάνιση άσθματος στη μετέπειτα ζωή. Τα βρέφη που νοσηλεύονται με βρογχιολίτιδα από RSV και ρινοιό έχουν αυξημένη πιθανότητα συριγμού τα πρώτα 10 χρόνια της ζωής. Ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρο αν ο κίνδυνος για άσθμα είναι αυξημένος εξαιτίας της βρογχιολίτιδας ή άλλων παραγόντων, όπως π.χ. γενετική προδιάθεση για άσθμα, ή περιβαλλοντικοί ερεθιστικοί παράγοντες, όπως το κάπνισμα.
Πότε θα ζητήσετε επείγουσα ιατρική βοήθεια;
Όταν το βρέφος έχει δυσκολία στην αναπνοή ή δείχνει να κουράζεται (παρατηρούμε τις πλευρές να βαθουλώνουν προς τα μέσα κατά τις αναπνευστικές κινήσεις, καθώς και το λακκάκι στο λαιμό).
Όταν το βρέφος δείχνει πολύ ωχρό ή έχει μπλε χροιά γύρω από τα χείλη.
Σε σοβαρές κρίσεις βήχα.
Αν το βρέφος σταματήσει να αναπνέει.
Σε έντονη ανησυχία ή και ληθαργικότητα του βρέφους.
Σε αυτές τις περιπτώσεις μην πάτε στο Εφημερεύον Νοσοκομείο με δικό σας μέσο : Καλέστε το 166.
Δρ. Μαρία Κατσάρα
