Γράφει ο Δρ. Γεώργιος Αντωνογεώργος, Παιδίατρος, Βιοστατιστικός – Επιδημιολόγος
Αρκετοί γονείς, μόλις βγουν (ανατείλουν) τα πρώτα δοντάκια του μωρού τους αρχίζουν να έχουν ερωτήματα σχετικά με την φροντίδα τους και γενικά την στοματική υγιεινή του παιδιού τους. Συχνά λοιπόν αναρωτιούνται ποια είναι η σωστή ηλικία που πρέπει να ξεκινήσουμε την φροντίδα των δοντιών του παιδιού, αν θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν οδοντόβουρτσα εξαρχής και οδοντόκρεμα καθώς και πότε την δίνουν στο παιδί τους να την χρησιμοποιήσει μόνο του. Θα πρέπει να τονιστεί όμως ότι η φροντίδα των δοντιών δεν αφορά μονό τον καθαρισμό τους, αλλά ένα σύνολο από παρεμβάσεις των γονέων με στόχο την πρόληψη της εμφάνισης οδοντικών προβλημάτων συνολικά κατά την παιδική ηλικία.
Και ξεκινάμε με τον καθαρισμό των δοντιών, ο οποίος οφείλει να ξεκινά από την ανατολή των πρώτων δοντιών και όχι με την ολοκλήρωσή τους, όπως πιστεύουν αρκετοί γονείς, δηλαδή μόλις το μωράκι βγάλει τα πρώτα δοντάκια (για την ακρίβεια οι τρέχουσες συστάσεις από την Αμερικάνικη Παιδιατρική Εταιρεία είναι από το ΠΡΩΤΟ κιόλας δοντάκι!). Η ηλικία που ξεκινάνε να βγαίνουν τα πρώτα δοντάκια σε ένα μωράκι είναι το ελάχιστο στους 3 μήνες, κυρίως μετά τον 6ο μήνα και συνήθως πριν το έτος- μην ξεχνάτε ότι κάθε μωράκι βγάζει δοντάκια με το δικό του ρυθμό -κάποια μωράκια μπορούν να γεννηθούν και με δοντάκι, ενώ υπάρχουν μωράκια που μπορούν να κάνουν και 15 μήνες μέχρι να βγάλουν ένα δοντάκι. Μέχρι να βγουν τα πρώτα δοντάκια μπορείτε να καθαρίζετε τα ούλα του μωρού σας με μια βρεγμένη γαζούλα ή με τα ειδικά «δαχτυλάκια» που κυκλοφορούν στα φαρμακεία.
Για τον καθαρισμό των δοντιών συστήνεται από την βρεφική ηλικία να χρησιμοποιείται η ειδική για βρέφη και μωρά οδοντόβουρτσα η οποία έχει χοντρή λαβή, μαλακές τρίχες και περιορίζει τον κίνδυνο τραυματισμού των ούλων.
Αυτό που έχει αλλάξει ως οδηγία τα τελευταία χρόνια είναι η χρήση παιδικής οδοντόκρεμας με φθόριο από την βρεφική ηλικία αλλά με περιορισμό στην ποσότητα ανάλογα την ηλικία. Ενώ παλιότερα θα δείτε να συστήνεται η χρήση της οδοντόκρεμας μετά τα 2 έτη, από το 2014 και μετά, με στόχο την καλύτερη δυνατή στοματική υγιεινή των παιδιών, συστήνεται η χρήση οδοντόκρεμας ΑΜΕΣΑ από το πρώτο δοντάκι, και ας την καταπιεί το μωράκι. Για αυτό όμως χρειάζεται προσοχή στην ποσότητα που βάζουμε στην οδοντόβουρτσα. Συστήνεται λοιπόν η ποσότητα να είναι τόσο μικρή όσο το μέγεθος ενός κόκκου ρυζιού για παιδιά μικρότερα των 3 ετών ενώ στην συνέχεια να αυξάνεται στο μέγεθος μπιζελιού για την υπόλοιπη παιδική ηλικία. Φυσικά χρησιμοποιούμε παιδική οδοντόκρεμα μέχρι τα 6, η οποία έχει ευχάριστη γεύση και χαμηλότερη συγκέντρωση φθορίου, που εξαφανίζει πρακτικά τον κίνδυνο δηλητηρίασης από φθόριο, σε περίπτωση κατάποσης.
Πως θα δείξετε στο μωράκι και το μικρό νήπιο να βουρτσίζει τα δόντια του;
Με υπομονή! «Σπάστε» την διαδικασία σε μικρά μέρη, κρατήστε το χεράκι του παιδιού σας μέσα στο δικό σας χέρι και σιγά σιγά κατευθύνετέ το. Δώστε του πολύ και άφθονη θετική επιβράβευση. Τα μικρά παιδάκια δεν μπορούν να φτύσουν, για αυτό και πρέπει να μάθετε στο παιδί να έχει το κεφαλάκι σκυμμένο προς τα κάτω κατά το πλύσιμο των δοντιών, ώστε να τρέχει η οδοντόκρεμα έξω από το στόμα του στο νιπτήρα του μπάνιου. Σιγά σιγά καθώς μεγαλώνει και μπορεί, το μαθαίνεται και να φτύνει στο τέλος του βουρτσίσματος. Αν και η κάθε οδοντόκρεμα δεν είναι φτιαγμένη για κατάποση, η ποσότητα φθορίου που περιέχει είναι τόσο μικρή που πρακτικά δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος δηλητηρίασης από φθόριο.
Στα βρέφη μέχρι του έτους οι γονείς καθαρίζουν πλήρως τα δόντια του παιδιού τους ενώ μετά το έτος και ανάλογα την κινητική ανάπτυξη των λεπτών χειρισμών στο νήπιο θα πρέπει σταδιακά να εκπαιδεύεται το νήπιο στο να βουρτσίζει τα δοντάκια του, με βοήθεια που σταδιακά μειώνεται μέχρι να αυτονομηθεί πλήρως, κάτι που γίνεται συνήθως μετά την ηλικία των 7-8 ετών. Μέχρι τότε, ανάλογα πάντα και το παιδί, καλό είναι οι γονείς να βάζουν πάντα την οδοντόκρεμα στην οδοντόβουρτσα. Η συχνότητα που πρέπει να γίνεται ο καθαρισμός είναι δυο φορές ημερησίως – μετά το πρωινό και πριν τον βραδινό ύπνο, ενώ μπορείτε για να κάνετε την διαδικασία ευχάριστη και να χρησιμοποιήσετε κάποιο παιχνίδι ή κάποιο τραγουδάκι ταυτόχρονα. Μόλις το παιδί μεγαλώσει αρκετά – το πότε είναι ειδικό για κάθε παιδί ξεχωριστά- μπορείτε να του δείξετε αρχικά πως να φτύνει την περίσσεια της οδοντόκρεμας- και αργότερα πως να ξεπλένει το στόμα του. Μην το κάνετε από την αρχή γιατί το πιθανότερο είναι να καταπιεί όλο το νερό!
Η φροντίδα των δοντιών του παιδιού σας όμως επεκτείνεται και σε άλλους τομείς όπως στις διατροφικές του συνήθειες. Έτσι λοιπόν θα πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση τροφών που έχουν πολύ ζάχαρη, όπως τα γλυκά, μπισκότα μέχρι και τα αποξηραμένα φρούτα. Ιδιαίτερα θα πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση οποιασδήποτε τροφής, ακόμα και γάλακτος μετά το βραδινό πλύσιμο των δοντιών. Τροφές όπως το γάλα και οι χυμοί περιέχουν σάκχαρα που χρησιμοποιούνται πολύ εύκολα από τα βακτηρίδια της στοματική κοιλότητα που ευθύνονται για την τερηδόνα. Αντίθετα η ενίσχυση -μέσω του παραδείγματος των γονέων- της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών βοηθά σημαντικά εκτός από την πρόληψη της εμφάνισης παχυσαρκίας και στην καλύτερη στοματική υγιεινή του παιδιού.
Σημαντικό επίσης είναι να διακοπεί και η συνήθεια να μπαίνει το βρέφος για ύπνο – μεσημεριανό ή βραδινό- με την χρήση μπιμπερό με γάλα ή χυμούς φρούτων για τα μεγαλύτερα παιδάκια, καθώς και τα γεύματα με μπιμπερό κατά την διάρκεια της νύχτας. Αν αυτά δεν είναι εύκολο να διακοπούν, θα πρέπει να αντικατασταθεί το γάλα με νερό. Επίσης μετά το πρώτο έτος ζωής θα πρέπει να ενθαρρύνουμε την πλήρη διακοπή του μπιμπερό και την χρήση του κατάλληλου ποτηριού για την λήψη όλων των υγρών – ναι, και του γάλακτος, όχι νεράκι με το ποτήρι και γάλα με το μπιμπερό, καθώς η χρήση του μπιμπερό μετά το έτος αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για την εμφάνιση προβλημάτων στοματικής υγιεινής στο παιδί.
Τελειώνοντας, όπως το παιδί σας έχει την τακτική του παρακολούθηση από τον παιδίατρο, έτσι θα πρέπει να αποκτήσει και τακτική παρακολούθηση από οδοντίατρο. Δεν χρειάζεται να είναι παιδο-οδοντίατρος, αν και οι παίδο-οδοντίατροι είναι εξειδικευμένοι και έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια και εξοικείωση με τα μικρά νήπια. Πότε θα γίνει αυτό; Μετά το πρώτο έτος ζωής και σίγουρα πριν το τρίτο έτος, όπου έχει ολοκληρωθεί η ανατολή όλων των δοντιών ενός παιδιού.
Με τις παραπάνω οδηγίες θα μπορέσετε να εξασφαλίσετε την καλή στοματική υγιεινή του παιδιού σας τόσο κατά την παιδική ηλικία , αλλά και να θέσετε τις βάσεις για την υιοθέτηση ενός υγιεινού πρότυπου φροντίδας των δοντιών και στην ενήλικη ζωή του. Με υπομονή και αγάπη το μωράκι σας θα κερδίσει όμορφα και καθαρά δοντάκια, χωρίς πόνο και ταλαιπωρία!
Δρ. Γεώργιος Αντωνογεώργος, Παιδίατρος, Βιοστατιστικός – Επιδημιολόγος
To MommyCool προτείνει:
- MAM Oral Care Rabbit.
Καθαρίζει και κάνει μασάζ στα ευαίσθητα ούλα
Καθαρίζει τη στοματική κοιλότητα πριν από τα πρώτα δοντάκια του μωρού
Φτιαγμένο από ειδικό, ιδιαίτερα απαλό υλικό από μικροΐνες
Δημιουργήθηκε σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες από τον χώρο της υγείας.
1. ΑΥΤΑΚΙΑ ΑΠΟ ΜΙΚΡΟΪΝΕΣ
• Αφαιρούν την πλάκα και τα βακτήρια
• Καθαρίζουν τη στοματική κοιλότητα του μωρού πριν από τα πρώτα δοντάκια
• Κάνουν μασάζ στα ευαίσθητα ούλα του μωρού, φτάνοντας ακόμη και στα πίσω σημεία
2. ΜΑΛΑΚΟ ΥΛΙΚΟ
• Ιδανικό για καθαρισμό, μασάζ και παιχνίδι
• Αίσθηση άνεσης από τη γέννηση του μωρού
3. ΣΧΕΔΙΑΣΗ MAM
• Ευέλικτη σχεδίαση, εμπνευσμένη από το σχήμα των δακτύλων
• Ευχάριστο για το μωρό, του αποσπά την προσοχή από την ενόχληση της οδοντοφυΐας
Ιδανική για την καθοδήγηση του βουρτσίσματος, η εκπαιδευτική οδοντόβουρτσα MAM Training Brush με την ιδιαίτερα μακριά λαβή βοηθάει να βουρτσίζετε τα δοντάκια μαζί με το μωρό.
- Μακριά, εργονομική λαβή για να κρατάτε την οδοντόβουρτσα μαζί με το μωρό – οι μεγάλοι μπορούν να υποστηρίζουν διακριτικά τις πρώτες προσπάθειες βουρτσίσματος.
- Ασπίδα προστασίας που κρατάει την οδοντόβουρτσα σε απόσταση ασφαλείας από το βάθος του στόματος
- Μικρή στρογγυλή κεφαλή και μαλακές τρίχες, ιδανικά για απαλό καθαρισμό
- Δημιουργήθηκε σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες από τον χώρο της υγείας.
1. ΚΕΦΑΛΗ
• Πολύ μικρή με εξαιρετικά μαλακές τρίχες
• Κόκκινες τρίχες που υποδεικνύουν τη συνιστώμενη ποσότητα οδοντόπαστας
2. ΑΣΠΙΔΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
• Η ασπίδα προστασίας κρατάει την οδοντόβουρτσα σε απόσταση ασφαλείας από το βάθος του στόματος
3. ΛΑΒΗ
• Ιδιαίτερα μακριά λαβή ώστε να επιτρέπει σε γονείς και μωρό να κρατούν την οδοντόβουρτσα μαζί
• Στέρεη λαβή, για εύκολο κράτημα
• Αντιολισθητικό υλικό και εργονομική σχεδίαση
Ακολούθησε το Mommy Cool στο Instagram
