Γράφει η Ραφαηλία Νικολέττα Καλλιούπη, Ειδική Παιδαγωγός & Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Όπως τονίζω πάντα, στη ζωή μας, δεν προκαλεί τόσο μεγάλες αρνητικές συνέπειες και αντιδράσεις η ίδια η πράξη μας, όσο η διαχείριση και ο τρόπος προσέγγισης που διαμορφώνουμε ως προς αυτή. Πρέπει λοιπόν γενικά, να μάθουμε να ‘’τα βγάζουμε εις πέρας’’ με μια επώδυνη ή άβολη κατάσταση, στην οποία είτε εμπλεκόμαστε είτε μας απασχολεί, με όσο μπορούμε πιο ανώδυνο και συνάμα ωφέλιμο τρόπο. Φυσικά, απαιτείται συναισθηματική ωριμότητα, αντοχή και αυτοπειθαρχία, ικανότητες οι οποίες χρειάζονται υπομονή, επιμονή και αφοσίωση για να καλλιεργηθούν.
Όταν λαμβάνω ερωτήματα, σχετικά με το πώς οι γονείς μπορούν να διαχειριστούν μια κατάσταση διαζυγίου και κυρίως, το πώς να το ανακοινώσουν στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, στη προκειμένη περίπτωση τα παιδιά, θέλω να τονίσω ότι πρωταρχικό ρόλο διαδραματίζει ο τρόπος που θα λεχθεί και η αίσθηση της αλήθειας, την οποία θα εξηγήσω λεπτομερώς παρακάτω. Έτσι, θα αποφευχθούν πιθανές αρνητικές συμπεριφορές. Μην παραλείπουμε το γεγονός ότι τις περισσότερες φορές οι συγκρούσεις, οι αντιπαραθέσεις και η έχθρα μεταξύ των γονέων είναι πολύ πιο δυσάρεστες και οδυνηρές περιπτώσεις από ότι η ίδια η διαδικασία του διαζυγίου.
Αυτό, δεν παύει να σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν άσχημες αντιδράσεις, αλλά ότι ο χρόνος επούλωσης τους θα είναι πιο άμεσος, γρήγορος και αποτελεσματικός εάν κυριαρχεί το πνεύμα του διαλόγου και της ειλικρίνειας.
Επειδή, ακριβώς, τα παιδιά κυρίως προσχολικής και σχολικής ηλικίας δεν θέλουμε να αναπτύξουν το ‘’άγχος της εγκατάλειψης’’ οφείλουμε να τα προετοιμάσουμε κατάλληλα για ένα γονικό χωρισμό. Και η προετοιμασία είναι αναγκαία, διότι τα παιδιά αυτής της ηλικίας λειτουργούν, όπως εμείς οι ενήλικες. Όταν ξέρουμε το Πότε θα συμβεί κάτι, τότε νιώθουμε πιο έτοιμοι στο να το διαχειριστούμε και συνεπώς να το αντιμετωπίσουμε. Για αυτό, λοιπόν, θα πρέπει να είμαστε απολύτως σίγουροι για την απόφαση μας, χωρίς να υπάρχουν πισωγυρίσματα, περιπτώσεις αστάθειας ή και καθυστερήσεις. Όσο νωρίτερα προλαβαίνουμε μια κατάσταση, τόσο λιγότερες θα είναι οι αρνητικές επιπτώσεις που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε.
Πρέπει Πάντα και οι δυο γονείς να λειτουργούν σαν ομάδα, ακριβώς διότι αυτό έχει μια συμβολική αξία απέναντι στα παιδιά τους. Ενημερώνοντας και τους ‘’σημαντικούς άλλους’’ δηλαδή τα άτομα του κοντινού τους περιβάλλοντος, για αυτήν την ενέργεια στην οποία θα προβούν, μπορούν να αποκτήσουν μια βοήθεια υποστηρικτική, όπως θα τη χαρακτηρίζαμε, στο κομμάτι της διαχείρισης. Οφείλουν να αποφεύγουν τις αλληλοκατηγορίες, δίνοντας τα βασικά σημεία που οδήγησαν στην από κοινού απόφαση τους, μιλώντας πάντα σε Α΄ πληθυντικό πρόσωπο, δηλαδή στο ‘’Εμείς’’. Το ύφος τους, πρέπει να είναι εφησυχαστικό, απολογητικό προτρέποντας τα παιδιά να εκφράσουν τις απορίες, τα συναισθήματα τους ακόμα και εάν αυτά συνοδεύονται από άσχημες συμπεριφορές.
Καλό θα ήταν, τα παιδιά να μην μετακινούνται από το σπίτι στο οποίο έχουν μεγαλώσει, διότι αυτό τους προσφέρει δεσμούς συναισθηματικής σταθερότητας και ασφάλειας, κάτι το οποίο κρίνεται απαραίτητο για την μετέπειτα αναπτυξιακή τους πορεία. Φυσικά όσο το επιτρέπουν οι συνθήκες, είναι πολύ σημαντικό κάποιες δραστηριότητες των παιδιών να υλοποιούνται ή να παρακολουθούνται από κοινού και με τους δυο γονείς να δίνουν το παρόν. Αυτό θα ενισχύσει συναισθηματικά και ψυχικά τα παιδιά δίνοντας τους περισσότερα κίνητρα και την εικόνα ενός υποστηρικτικού και συνάμα αλληλο-υποστηρικτικού πλαισίου. Στα βρέφη κυρίως, επειδή δεν μπορούν να αντιληφθούν την έννοια του διαζυγίου, θα πρέπει να υπάρχει φροντίδα και επαφή και των δυο γονέων, προκειμένου να μπορούν στο μέλλον να αναπτύξουν τους κατάλληλους δεσμούς και με τους δυο, χωρίς να απομακρυνθούν από κάποιον.
Ολοκληρώνοντας, ως Ειδική Παιδαγωγός θέλω να σας διασφαλίσω ότι εάν το κομμάτι της διαχείρισης και εξήγησης ενός διαζυγίου είναι πρακτικό και τηρηθεί ένα δομημένο πρόγραμμα όπου όλα τα μέλη θα γνωρίζουν και θα ακολουθούν, δεν θα υπάρξει καμία μακροπρόθεσμη επιβάρυνση στον ψυχικό κόσμο των παιδιών. Μην ξεχνάμε, ότι ναι θα στεναχωρηθούν , θα θυμώσουν, ίσως θα ξεσπάσουν σε άσχημο βαθμό, αλλά θα είναι προσωρινό. Η ευτυχία και η αρμονία τους πηγάζει από τη σχέση που θα διαμορφώσουν οι γονείς τους. Τα παιδιά είναι μικρογραφία και αντίγραφο των ενηλίκων για αυτό οφείλουμε να μας μιμούνται σωστά.
Ραφαηλία Νικολέττα Καλλιούπη
Ειδική Παιδαγωγός & Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
