Το πιπίλισμα του αντίχειρα είναι μια από τις πιο κοινές συνήθειες των μικρών παιδιών. 50 με 85% των παιδιών κάποια στιγμή πιπιλούν τον αντίχειρά τους.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής Οδοντιατρικής, η συνήθεια του πιπιλίσματος του αντίχειρα δεν προκαλεί κανένα μόνιμο ανατομικό πρόβλημα στο στόμα ή στα δόντια εάν δεν συνεχιστεί μετά την ηλικία των 5 ετών. Σύμφωνα με την ίδια Ακαδημία, τα περισσότερα παιδιά σταματούν την συνήθεια από μόνα τους ανάμεσα στις ηλικίες των 2 και 4 ετών. Δεν υπάρχει κανένας λόγος οι γονείς να ανησυχούν πριν από την ηλικία αυτή, γιατί πρόκειται για μια φυσιολογική συμπεριφορά. Από προσωπική εμπειρία, παιδιά που θηλάζουν για καιρό και απογαλακτίζουν σταδιακά – όχι απότομα, σύμφωνα με τις διεθνείς επιστημονικές συστάσεις, τείνουν να μην αναπτύσσουν επίμονες στοματικές έξεις όπως το πιπίλισμα του αντίχειρα και η χρήση πιπίλας.
Μερικές φορές γονείς φοβούνται τόσο πολύ την συνήθεια αυτή που με την έναρξη του στοματικού σταδίου, σε ηλικία λίγων μηνών, αποτρέπουν το βρέφος να ασχοληθεί με τα χεράκια του και να βάλει αντικείμενα στο στόμα του. Η τακτική αυτή είναι βλαπτική για την ψυχοκινητική ωρίμανση του παιδιού και αυθαίρετα περιοριστική. Άλλες φορές οι γονείς ανησυχούν για «μικρόβια» που μπορεί να φέρνει το μωρό στο στόμα του με τα χεράκια του και με τα αντικείμενα. Είναι όμως φυσιολογικό το βρέφος να έρχεται σε τακτική έκθεση με συνήθη, μη παθογόνα μικρόβια του περιβάλλοντος, που επιπλέον βοηθούν να χτιστεί και η άμυνά του. Πιστεύεται ότι παραμονή ενός μικρού παιδιού παρατεταμένα σε υπερβολικά αποστειρωμένο περιβάλλον μπορεί να είναι βλαπτική, αναστέλλοντας την ανάπτυξη του ανοσοποιητικού του συστήματος και οδηγώντας πιθανόν σε αυξημένο κίνδυνο για βαριές λοιμώξεις, αλλεργίες ή αυτό-άνοσα νοσήματα. Το μόνο λοιπόν που χρειάζεται μετά τους πρώτους μήνες της ζωής είναι όχι ένα αποστειρωμένο περιβάλλον, αλλά ένα καθαρό περιβάλλον, με τακτικό πλύσιμο των παιχνιδιών, χέρια και αντικείμενα χωρίς εμφανή βρωμιά.
Επίμονο πιπίλισμα του αντίχειρα μετά την ηλικία των 4 με 5 ετών χρήζει διερεύνησης ως πιθανή εκδήλωση άγχους. Στην αντιμετώπιση προσπαθούμε να χειριζόμαστε το παιδί με θετικό και όχι αρνητικό τρόπο, χρησιμοποιώντας τις τεχνικές της επιβράβευσης, της απόσπασης προσοχής, των προνομίων, και όχι της επίπληξης και της τιμωρίας.
Στέλιος Παπαβέντσης MRCPCH DCH IBCLC 2012
