Ο πόνος στην κοιλιά είναι ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα στα παιδιά. Χρόνιος, συχνός ή με εξάρσεις και υποτροπές πόνος στην κοιλιά χρειάζεται παιδιατρική εκτίμηση γιατί μπορεί να υποδηλώνει σημαντικό οργανικό νόσημα. Συχνά βέβαια στις περιπτώσεις αυτές δεν ανευρίσκεται οργανικό αίτιο και ο υποτροπιάζων πόνος στην κοιλιά χαρακτηρίζεται ιδιοπαθής ή αποτέλεσμα στρες, περνάει δε με τον καιρό.
Το παιδί είναι πιο πιθανό να έχει ιδιοπαθή υποτροπιάζοντα πόνο στην κοιλιά όταν:
- Εστιάζει τον πόνο γενικά στο κέντρο της κοιλιάς και στον ομφαλό
- Δεν έχει δυνατό πόνο, ο πόνος δεν περιορίζει την δραστηριότητά του και συνήθως απλώς αναφέρεται χωρίς να απαιτεί παυσίπονο
- Ο πόνος στην κοιλιά δεν το ξυπνάει τη νύχτα
- Ο πόνος στην κοιλιά δεν σχετίζεται με τα γεύματα
- Τα επεισόδια πόνου δεν είναι συχνά και δεν φαίνονται να χειροτερεύουν με την πάροδο του χρόνου
- Ο πόνος δεν συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα όπως εμετούς και διάρροιες, στασιμότητα ή απώλεια βάρους
Το παιδί είναι πιο πιθανό να έχει υποτροπιάζοντα πόνο στην κοιλιά λειτουργικό από στρες όταν:
- Ο πόνος έχει συσχέτιση με στρεσογόνες καταστάσεις, όπως κατά τις μέρες του σχολείου ή να περνάει σε σαββατοκύριακα ή διακοπές, γέννηση αδερφού, διαζύγιο, παιδική παραμέληση ή κακοποίηση
- Ο πόνος στην κοιλιά ή πονοκέφαλος αναφέρεται συχνά σαν σύμπτωμα μέσα στην οικογένεια από άλλα μέλη της
Στοιχεία από το ιστορικό και την κλινική εξέταση που μας ανησυχούν και μας οδηγούν να αποκλείσουμε συγκεκριμένες οργανικές παθήσεις είναι:
- Ο πόνος είναι σοβαρής έντασης και περιορίζει την δραστηριότητα του παιδιού
- Ο πόνος ξυπνάει το παιδί τη νύχτα (έλκος)
- Ο πόνος έχει εντόπιση στο πάνω μέρος της κοιλιάς ή/ και συνοδεύεται με τάση για εμετό ή εμετό (έλκος, γαστρίτιδα, γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση)
- Ο πόνος έχει εντόπιση προς δεξιά κάτω και μπορεί να συνοδεύεται από τάση προς εμετό ή εμετό (υποξεία σκωληκοειδίτιδα)
- Ο πόνος έχει εντόπιση προς αριστερά κάτω και συνοδεύεται από δυσκοιλιότητα
- Ο πόνος έχει εντόπιση χαμηλά στο υπογάστριο ή/ και συνοδεύεται από τσούξιμο ή άλλα συμπτώματα κατά την ούρηση (ουρολοίμωξη, νεφρολιθίαση)
- Ο πόνος συσχετίζεται με κατανάλωση γάλακτος (δυσανεξία στην λακτόζη) ή με κατανάλωση γλουτένης (κοιλιοκάκη)
- Ο πόνος συνοδεύεται από συμπτώματα όπως εμετούς, διάρροιες, ανορεξία, στασιμότητα βάρους, αίμα στα κόπρανα (φλεγμονώδης νόσος του εντέρου)
- Ο πόνος είναι παροξυσμικός με επεισόδια εμέτων ή με πονοκεφάλους (κοιλιακή ημικρανία)
- Ο πόνος χειροτερεύει σε άδειο στομάχι (έλκος)
- Ο πόνος συνοδεύεται από πυρετό ή δυσκολία στην ανάσα (πνευμονία, άσθμα)
Ο παιδίατρος από το πλήρες ιστορικό, κλινική εξέταση και αν κριθεί απαραίτητο παρακλινικές εξετάσεις (εξετάσεις αίματος, ούρων, κοπράνων, υπέρηχος κοιλίας) πρέπει να αποκλείσει κάποια συνήθη λειτουργικά αίτια για υποτροπιάζοντα πόνο στην κοιλιά στα παιδιά, όπως:
- Στρες
- Δυσκοιλιότητα
- Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
- Κοιλιακή ημικρανία
Κάποια συνήθη οργανικά αίτια για υποτροπιάζοντα πόνο στην κοιλιά στα παιδιά, όπως:
- Κάκωση στους κοιλιακούς μυς
- Κοιλιοκάκη
- Τροφικές αλλεργίες
- Δυσανεξία στην λακτόζη
Και τέλος, ανάλογα με τις ενδείξεις, κάποια πιο σπάνια οργανικά αίτια υποτροπιάζοντα πόνου στην κοιλιά στα παιδιά, όπως
- Φλεγμονώδη νόσο του εντέρου
- Υποξεία σκωληκοειδίτιδα
- Ουρολοίμωξη
- Νεφρολιθίαση
- Έλκος
- Γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση
- Παγκρεατίτιδα
- Χολολιθίαση
- Εντερική απόφραξη
- Όγκος στην κοιλιά
Στέλιος Παπαβέντσης MBBS MRCPCH DCH IBCLC 2015
http://pediatros-thes.gr
