Γράφει η Δρ. Ιωάννα Περικλέους, Παιδίατρος
Η μεγάλη σπουδαιότητα του ήλιου φαίνεται πως ήταν γνωστή από πολύ παλιά. Από τα πανάρχαια χρόνια ο ήλιος αποτελούσε αντικείμενο λατρείας σε όλα τα μέρη του κόσμου ενώ στην Ελληνική Μυθολογία ήταν προσωποποιημένος και ως θεότητα. Με τα σημερινά δεδομένα , είναι τελικά ο ήλιος φίλος ή εχθρός?
Όλοι γνωρίζουμε πως η ηλιακή ακτινοβολία είναι απαραίτητη για τη σύνθεση της βιταμίνης Δ μέσω του δέρματος , μιας βιταμίνης υπεύθυνης για την υγεία των οστών, του ανοσιακού συστήματος και όχι μόνο. Επιπλέον , κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη θετική επίδραση του ήλιου στη διάθεση του ανθρώπου και τεκμηριωμένα θεωρείται ως ένας αντικαταθλιπτικός παράγοντας.
Από την άλλη όμως, πλέον γνωρίζουμε πως η ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει σοβαρές οξείες και χρόνιες επιπλοκές στο ανθρώπινο δέρμα όπως ηλιακά εγκαύματα , φωτογήρανση και καρκίνο του δέρματος. Επιπλέον, όλοι μας , και ακόμα περισσότερο τα παιδιά παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για επιπλοκές από την υπεριώδη ακτινοβολία όπως βλάβη των οφθαλμών , του ανοσιακού συστήματος και καρκινογένεση. Επομένως θα έλεγα πως πρέπει να κάνουμε τον ήλιο φίλο μας, προστατεύοντας όπου και όσο πρέπει τους εαυτούς μας και κυρίως τα παιδιά μας!
Τι είναι η ηλιακή ακτινοβολία;
Η ηλιακή ακτινοβολία είναι με λίγα λόγια η ενέργεια η οποία εκπέμπεται από τον ήλιο και διαδίδεται με τη μορφή ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Η ηλιακή υπεριώδης ακτινοβολία διαχωρίζεται σε Α και Β. Η Β (UVB) αν και αποτελεί μόλις το 5% είναι αυτή η οποία ευθύνεται κυρίως για τα ηλιακά εγκαύματα, τη φωτογήρανση και την καρκινογένεση. Η A (UVA) αποτελεί το 95% και διαχωρίζεται στην UVA2 (25%) που έχει παρόμοια δράση στο δέρμα με τη UVB , και τη UVA1 η οποία είναι λιγότερο ισχυρή.
Ποιοι πρέπει να προσέχουμε από την ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία;
Η απάντηση είναι πώς ΟΛΟΙ μας εμφανίζουμε κίνδυνο για επιπλοκές από την ηλιακή ακτινοβολία ! Αυξημένο όμως κίνδυνο εμφανίζουν :
- ο παιδικός πληθυσμός
- τα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα και μαλλιά ( μειωμένη μελανίνη)
- τα άτομα που ζουν σε περιοχές κοντά στον Ισημερινό και σε υψηλό υψόμετρο ( βουνά)
- τα άτομα που λαμβάνουν φάρμακα όπως ΜΣΑΦ ( ιβουπροφένη) , αντιβιοτικά όπως κινολόνες και τετρακυκλίνες, διουρητικά όπως φουροσεμίδη κτλ.
Πως μπορούμε να προφυλάξουμε τα παιδιά από τον ήλιο;
- Περιορίστε την έκθεση των παιδιών στον ήλιο κυρίως μεταξύ 10πμ- 4 μμ
- Φορέστε τους κατάλληλα ρούχα που μπλοκάρουν την ηλιακή ακτινοβολία (UPF ρούχων = U/V protection factor = δείκτης που δείχνει την προστασία από τη UV που επιτυγχάνεται με τα ρούχα). Για υψηλό UPF προτιμήστε σκουρόχρωμα ρούχα με πυκνή ύφανση, μακριά μανίκια και σχετικά καινούρια ρούχα .
- Φορέστε τους πλατύ, περιμετρικό καπέλο και γυαλιά ηλίου που παρέχουν 100% προστασία από την UV
- Χρησιμοποιείστε κατάλληλο αντηλιακό για τις εκτεθειμένες περιοχές
- Αναζητήστε σκιερό μέρος πχ ομπρέλα , δέντρα κτλ
- Βρέφη κάτω των 6 μηνών δεν πρέπει να δέχονται απευθείας έκθεση στον ήλιο. Όταν αυτό είναι αναπόφευκτο φορέστε τους προστατευτικά ρούχα, καπέλο , γυαλιά ηλίου αν τα ανέχονται και κατάλληλο αντηλιακό στις εκτεθειμένες περιοχές.
Τι είναι τα αντηλιακά , τι περιέχουν και πως λειτουργούν προστατευτικά;
Τα αντηλιακά είναι σκευάσματα για δερματική χρήση τα οποία περιέχουν ειδικά φίλτρα τα οποία αντανακλούν ή απορροφούν την ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία. Στα αντηλιακά του εμπορίου χρησιμοποιούνται 2 ειδών αντηλιακά φίλτρα , τα οργανικά και τα μη οργανικά ( φυσικά φίλτρα πχ διοξείδιο τιτανίου, οξείδιο ψευδαργύρου).
Τι πρέπει να προσέξουμε κατά την επιλογή ενός αντηλιακού;
- SPF ( sun protection factor)
Είναι δείκτης που μετράει την ικανότητα του αντηλιακού να προστατεύει από εγκαύματα που προκαλούνται κυρίως από τη UVB ενώ δε μετρά επαρκώς την προστασία από τη UVA. Η Αμερικάνικη Εταιρεία Δερματολογίας συστήνει όπως χρησιμοποιούμε αντηλιακά με SPF 30 ή μεγαλύτερο και ευρέως φάσματος (προστασία από UVA+ UVB).
- WATER RESISTANT Ή VERY WATER RESISTANT
Ο δείκτης αυτός υποδηλώνει πως το αντηλιακό διατηρεί το SPF του μετά από 40 ή 80 λεπτά κολύμβησης ή εφίδρωσης αντίστοιχα.
- UVA PROTECTION LEVEL
Ο δείκτης αυτός αναφέρεται στο πηλίκο UVA/UVB και πρέπει να ισούται τουλάχιστον με το 1/3 του SPF.
- ORGANIC Ή INORGANIC FILTERS
Οι αρμόδιοι φορείς συστήνουν για βρέφη και παιδιά να χρησιμοποιούνται αντηλιακά με μη οργανικά φίλτρα διότι είναι ευρέως φάσματος ( UVA+UVB), προκαλούν λιγότερες ανεπιθύμητες δερματικές αντιδράσεις και έχουν μικρότερο κίνδυνο διείσδυσης- απορρόφησης στο δέρμα (νανομόρια).
Επομένως, ιδανικά για τα παιδιά μας επιλέγουμε αντηλιακά ευρέως φάσματος UVA+ UVB, με SPF 30 ή μεγαλύτερο, water resistant (αδιάβροχα), UVA/UVB ίσον τουλάχιστον με το 1/3 του SPF και με μη οργανικά φίλτρα.
Πώς εφαρμόζουμε το αντηλιακό; Ποια ποσότητα είναι αρκετή για τα παιδιά;
Οι βασικοί κανόνες για να επιτύχουμε και να διατηρήσουμε το αναγραφόμενο SPF είναι οι εξής:
- Εφαρμόστε αντηλιακό σε όλα τα εκτεθειμένα μέρη του σώματος
- Η επάλειψη πρέπει να γίνεται περίπου 15-30 λεπτά προ της έκθεσης στον ήλιο έτσι ώστε να δημιουργείται το προστατευτικό φιλμ αντηλιακού στο δέρμα.
- Η κατάλληλη ποσότητα είναι 2mg/cm2 επιφάνειας σώματος. Πρακτικά ακολουθήστε τον κανόνα του κουταλιού τσαγιού! Δηλαδή, εφαρμόστε ποσότητα αντηλιακού όσο χωράει σε 1 κουταλάκι τσαγιού σε πρόσωπο και λαιμό, 2 κ.τ σε κορμό μπρος και πίσω, 1 κ.τ σε κάθε άνω άκρο και 2 κ.τ σε κάθε κάτω άκρο.
- Επαναλάβετε την εφαρμογή αντηλιακού τουλάχιστον ανά 2 ώρες
Είναι τα αντηλιακά του εμπορίου ασφαλή ;
Πολλοί γονείς ανησυχούν για την ασφάλεια των αντηλιακών. Πρέπει να πούμε λοιπόν ότι τα αντηλιακά γενικά θεωρούνται ασφαλή προϊόντα και δεν υπάρχει ένδειξη συστηματικών ανεπιθύμητων ενεργειών που να σχετίζεται με δερματική απορρόφηση στοιχείων. Σπάνια μπορεί να προκαλέσουν δερματικές ανεπιθύμητες ενέργειες όπως αλλεργικές αντιδράσεις, δερματίτιδα εξ επαφής κτλ.
Τι γίνεται όμως με την απορρόφηση της βιταμίνης Δ;
Θεωρητικά αλλά και σε πειραματικό επίπεδο η εφαρμογή των αντηλιακών θα μπορούσε να οδηγήσει σε μειωμένη σύνθεση και ανεπάρκεια βιταμίνης Δ . Στο παρών όμως στάδιο από μελέτες που έγιναν σε ανθρώπους δε φαίνεται η χρήση των αντηλιακών να επηρεάζει σημαντικά την σύνθεση της βιταμίνης Δ. Στόχος λοιπόν είναι αφενός μεν η προστασία από τον ήλιο και αφετέρου η εξασφάλιση καλών επιπέδων βιταμίνης Δ. Έτσι προτείνουμε:
- Πρόσληψη τροφών πλούσιων σε Βιτ Δ πχ κρόκος αυγού, κρέας, ψάρια, μουρουνέλαιο
- Συμπληρώματα Βιταμίνης Δ επί ενδείξεων
- ΌΧΙ υπερέκθεση στον ήλιο με στόχο την αύξηση της βιτ Δ
- Έλεγχος 25-ΟΗ-Βιτ Δ σε υψηλού κινδύνου
Τελειώνοντας , θα τονίσω πως η επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας είναι αθροιστική και γι αυτό η πρόληψη πρέπει να είναι μια μακροχρόνια προσπάθεια , καθ όλη την διάρκεια της ζωής μας . Όλοι διατρέχουμε κίνδυνο για επιπλοκές από την ηλιακή ακτινοβολία και ακόμα περισσότερο τα άτομα υψηλού κινδύνου. Ας κάνουμε τον ήλιο φίλο μας και όχι εχθρό μας!
Δρ. Ιωάννα Περικλέους M.D
Παιδίατρος
Το MommyCool σας προτείνει:
Το Αντηλιακό Σώματος και Προσώπου υψηλής προστασίας, Mustela High Protection Sun Spray με δείκτη SPF 50, προστατεύει το ευαίσθητο, το μη ανεκτικό, το ατοπικό και το φωτοευαίσθητο δέρμα από τις ακτίνες UVΑ και UVB.
- Εύκολο στη χρήση, μπορεί να εφαρμοστεί στο πρόσωπο και στο σώμα, με φόρμουλα ανθεκτική στην άμμο, καθώς και στο θαλασσινό και το χλωριωμένο νερό.
- Με Φίλτρα UV που συμμορφώνονται με τη συμφωνία της Χαβάης για τη διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των κοραλλιογενών υφάλων.
Σε μορφή σπρέι 200ml, αναζητήστε τις προσφορές στα φαρμακεία
Για περισσότερες πληροφορίες στο MustelaCyprus
