Ρωτήστε το σχολείο αν μπορείτε την πρώτη μέρα να συνοδεύσετε το παιδί σας ως την τάξη και να το παραδώσετε στον δάσκαλο. Ρωτήστε πόσο χρόνο μπορείτε να μείνετε εκεί. Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας μπορεί να δυσκολευτεί στον αποχαιρετισμό, μιλήστε με τον δάσκαλο από πριν και κάντε ένα πλάνο για το πώς θα χειριστείτε την πρώτη ημέρα.
Για παράδειγμα, να διαβάζετε κάθε πρωί στο παιδί μια ιστορία, να πηγαίνετε μαζί στο σχολείο και όταν πείτε «αντίο» να το παραδίδετε στο δάσκαλο, έτσι ώστε ο δάσκαλος να το παρηγορήσει και να του αποσπάσει την προσοχή.
Μόλις κάνετε ένα πλάνο, αρχίστε να περιγράφετε στο παιδί σας τι θα συμβεί στο σχολείο. Όμως μη δώσετε έμφαση στο «αντίο» αλλά περάστε κατευθείαν στο πόσο διασκεδαστική θα είναι η μέρα. Για παράδειγμα, «Κάθε πρωί θα διαλέγεις ένα βιβλίο για να σου διαβάζω από κει μια ιστορία. Όταν τελειώνουμε την ιστορία, θα πηγαίνουμε στο σχολείο και θα συναντάμε την κυρία …. μαζί. Θα δίνουμε ο ένας στον άλλο μια μεγάλη αγκαλιά και θα λέμε το αντίο μας. Η κυρία ….. θα σε παίρνει από το χέρι και θα σε πηγαίνει στο χώρο με τα τουβλάκια όπου εσύ και ο Μανώλης μπορείτε να χτίζετε ένα ψηλό πύργο ή ότι άλλο θέλετε ενώ εγώ θα πηγαίνω στη δουλειά. Θα παίζετε έξω, θα διαβάζετε ιστορίες και θα τρώτε μεσημεριανό. Κάθε μέρα που θα έρχομαι να σε πάρω, θα περιμένω με χαρά να ακούσω πως πέρασες τη μέρα σου, τι έπαιξες και τι έφτιαξες.»
Ξεκινήστε τις συζητήσεις για την επόμενη τάξη στο σχολείο ή για το ξεκίνημα του σχολείου.Ένας καλός τρόπος για να γίνει αυτό είναι να επιλέξετε βιβλία που σχετίζονται με αυτή την τάξη.
Κάντε τα παιδιά να ενθουσιαστούν μιλώντας τους για όλα τα ευχάριστα που τα περιμένουν, όπως τον χώρο παιχνιδιού, την ανάγνωση βιβλίων, τους υπολογιστές, το τραγούδι και την τέχνη. Αν γνωρίζετε άλλα παιδιά που θα είναι στην ίδια τάξη με το παιδί σας ή στο ίδιο σχολείο, πείτε του ότι θα τα βλέπει ή θα παίζει μαζί τους. Μοιραστείτε τις δικές σας ιστορίες για πράγματα που σας άρεσαν στο σχολείο.
Ενθαρρύνετε τις ερωτήσεις του παιδιού, ζητώντας του να σας πει πως πιστεύει ότι θα είναι στο σχολείο. Αυτό θα το βοηθήσει να εκφράσει τους φόβους που του προκαλούν ανησυχία. Υπογραμμίστε τα πράγματα που πιστεύετε ότι θα του αρέσουν αλλά μην υποτιμήσετε τους φόβους του. Τα παιδιά μπορεί να ανησυχούν για πράγματα που οι ενήλικες θεωρούν χαζά, π.χ. πως θα βρουν που είναι η τουαλέτα στο σχολείο. Εξομαλύνετε τους φόβους του και διαβεβαιώστε το ότι θα περάσει καλά, ότι το σχολείο μπορεί να σας βρει αν είναι απαραίτητο και ότι το αγαπάτε πάντα, ακόμα και όταν δεν είστε μαζί του. Τελειώστε κάθε σχετική συζήτηση με την υπενθύμιση ότι «και όταν τελειώνει το σχολείο, θα είμαι εκεί για να σε πάρω και θα τρώμε κάτι ωραίο όσο θα μου λες πως πέρασες την ημέρα σου». Έτσι, κάθε φορά που το παιδί σας σκέφτεται το σχολείο, θα θυμάται αυτή τη διαβεβαίωση.
Αν ένα μικρότερο αδερφάκι μείνει στο σπίτι μαζί σας, τονίστε στο παιδί που θα πάει σχολείο πόσο βαρετά θα είναι στο σπίτι και ότι θα θέλατε πολύ και σεις και το μικρότερο αδερφάκι να πάτε στο σχολείο όπως ένα μεγάλο παιδί. Εξηγήστε του ότι κάθε μέρα μετά το σχολείο θα έχετε ιδιαίτερο χρόνο μαζί του για να ακούσετε τα πάντα για την ημέρα του και να φάτε κάτι μαζί.
Βάλτε τα παιδιά σας πάλι σε ένα πρόγραμμα ύπνου αρκετές μέρες πριν αρχίσει το σχολείο. Τα περισσότερα παιδιά μένουν ξύπνια μέχρι αργά τους καλοκαιρινούς μήνες. Όμως, τα παιδιά χρειάζονται 9 1/2 έως 11 ώρες ύπνου τη νύχτα, ανάλογα με την ηλικία τους. Οι έφηβοι χρειάζονται τουλάχιστον 9,5 ώρες και τα νήπια χρειάζονται περίπου 11 ώρες. Παίρνει περίπου δύο βδομάδες σταδιακής μετάβασης –όπου θα μεταφέρετε την ώρα του ύπνου λίγο νωρίτερα κάθε βράδυ– για να μπουν πάλι σε ένα πρόγραμμα όπου θα έχουν κοιμηθεί μέχρι τις 9μμ και θα ξυπνήσουν στις 7 το πρωί για το σχολείο. Το να επιβάλεις ξαφνικά στο παιδί να πάει νωρίς για ύπνο το βράδυ πριν αρχίσει το σχολείο, θα είναι μάταιο.
Αφήστε το παιδί σας να επιλέξει τα πράγματα και τα υλικά που θα χρειαστεί για το σχολείο είτε από το σπίτι σας ή από ένα εμπορικό κατάστημα και να τα ετοιμάσει στο σακίδιο ή στην τσάντα του.
Μια ημέρα πριν αρχίσει το σχολείο, πείτε στο παιδί ακριβώς τι θα συμβεί την επόμενη μέρα για να νιώσει ασφάλεια:
«Θα ξυπνήσουμε νωρίς αύριο για την πρώτη ημέρα σου στην τάξη της κυρίας …… Θα πάμε εκεί μαζί και εγώ θα σε πάω στην τάξη της και θα σε συστήσω σε αυτήν. Εκείνη θα σε βοηθήσει να γνωρίσεις όλα τα άλλα παιδιά, γιατί αυτά θα είναι οι νέοι φίλοι σου. Μετά θα αγκαλιαστούμε και θα πούμε το δικό μας «αντίο». Η κυρία ….. θα σε πάει στο χώρο με τα τουβλάκια όπου θα μπορείς να χτίσεις ένα ψηλό πύργο ή ότι άλλο θέλεις ενώ εγώ θα πάω στη δουλειά. Η κυρία ….. θα σου δείξει πού είναι η τουαλέτα και μπορείς να της το ζητάς οποιαδήποτε στιγμή θέλεις να πας. Θα υπάρχουν παιχνίδια, βιβλία και τουβλάκια και θα σας διαβάζει ιστορίες στην τάξη. Θα παίζετε στο προαύλιο με τα άλλα παιδιά, και θα κάθεστε σε ένα θρανίο, όπως τα μεγάλα παιδιά. Στο τέλος της ημέρας, η κυρία ….. θα σε φέρει σε μένα στα σκαλιά του σχολείου και θα είμαι εκεί για να σε πάρω και να ακούσω τα πάντα για την πρώτη σου μέρα στο σχολείο.»
Αν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας ανησυχεί, τονίστε ότι τα περισσότερα παιδιά είναι λίγο ανήσυχα πριν από την πρώτη ημέρα του σχολείου αλλά σύντομα θα νιώσει άνετα στη νέα του τάξη.
Κοιμηθείτε νωρίς το βράδυ πριν από το σχολείο, ώστε να μπορέσετε να σηκωθείτε αρκετά νωρίς για να αντιμετωπίσετε ήρεμα οποιεσδήποτε «κρίσεις» του τελευταίου λεπτού. Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά –συμπεριλαμβανομένων των εφήβων– έχουν επιλέξει τα ρούχα τους από το προηγούμενο βράδυ και ότι όλοι έχουν κοιμηθεί αρκετά και έχουν πάρει ένα υγιεινό πρωινό. Φροντίστε να φτάσετε νωρίς στο σχολείο, έτσι ώστε να έχετε το χρόνο για ουσιαστικό αποχαιρετισμό.
Αν το παιδί σας αρχίσει να κλαίει όταν λέτε αντίο, διαβεβαιώστε το ότι θα είναι μια χαρά και ότι εσείς ανυπομονείτε να το δείτε στο τέλος της ημέρας. Χρησιμοποιήστε τη ρουτίνα αποχαιρετισμού που έχετε επιλέξει και στη συνέχεια παραδώστε το στη δασκάλα. Μην το αφήνετε χωρίς ένα νέο πρόσωπο πρόσδεσης αλλά από τη στιγμή που το έχετε δώσει σε καλά χέρια, μην ανησυχείτε. Οι έμπειροι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν τους πανικούς της πρώτης μέρας και είναι εξοικειωμένοι στο δέσιμο με τους μαθητές τους. Τα δάκρυά του δεν θα διαρκέσουν πολύ. Εάν το παιδί σας εξακολουθεί να δυσκολεύεται στον αποχωρισμό, μιλήστε με το δάσκαλο. Ίσως να του δώσει να κάνει κάτι κάθε πρωί ή να διευκολύνει μια φιλία με ένα άλλο παιδί που έχει τα ίδια ενδιαφέροντα.
Πηγαίνετε λίγα λεπτά νωρίτερα για να πάρετε το παιδί σας, την πρώτη εβδομάδα του σχολείου. Αν δεν σας δει αμέσως μπορεί να ενταθούν οποιεσδήποτε ανησυχίες και να πανικοβληθεί. Εάν το παιδί σας κλαίει όταν τον πάρετε, μην ανησυχείτε. Μάλλον οφείλεται στο στρες που είχε για να σταθεί στο ύψος του όλη την ημέρα ως ένα μεγάλο αγόρι. Η επιστροφή σας προφανώς σηματοδοτεί ότι είναι ασφαλές να γίνει και πάλι «μικρό παιδί».
Παναγιώτα Δ. Κυπραίου, Ψυχοθεραπεύτρια – Συντονίστρια Σχολών Γονέων,www.psychotherapeia.net.gr
