H έλλειψη σιδήρου και η σιδηροπενική αναιμία αποτελούν συχνή κατάσταση σε βρέφη και μικρά παιδιά, με συνέπειες στην ψυχοκινητική ανάπτυξη. Ο χρόνος εκτομής του ομφάλιου λώρου κατά τον τοκετό έχει αποδειχθεί να παίζει σημαντικό ρόλο στις μετέπειτα αποθήκες σιδήρου του βρέφους. Ωστόσο, πολλοί επαγγελματίες υγείας διστάζουν να ενθαρρύνουν καθυστερημένη εκτομή του ομφάλιου λώρου μετά την γέννηση, γιατί υπάρχουν ενδείξεις σε παλαιότερες έρευνες ότι με αυτόν τον τρόπο το νεογέννητο έρχεται σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης πολυερυθραιμίας και ικτέρου.
Ερευνητές από την Σουηδία διεξήγαγαν μια καλά δομημένη έρευνα για να διαπιστώσουν τα πιθανά οφέλη ή κινδύνους από την καθυστερημένη εκτομή του ομφάλιου λώρου στα νεογέννητα.
Έκαναν μια προοπτική τυχαιοποιημένη μελέτη σε δείγμα 400 βρεφών τελειόμηνων που ήταν αποτέλεσμα μιας εγκυμοσύνης χαμηλού κινδύνου.
Τα βρέφη χωρίστηκαν τυχαιοποιημένα σε δύο ομάδες: στην πρώτη, η εκτομή του λώρου έγινε καθυστερημένα (τουλάχιστον 180 δευτερόλεπτα – 3 λεπτά μετά τον τοκετό), και στην δεύτερη η εκτομή έγινε άμεσα (μέσα στα πρώτα 10 δευτερόλεπτα από τον τοκετό).
Στους 4 μήνες ζωής μετρήθηκαν η αιμοσφαιρίνη και τα επίπεδα σιδήρου (φερριτίνη ορού). Επίσης αναλύθηκαν τα δεδομένα σχετικά με εμφάνιση αναιμίας στην νεογνική περίοδο, εμφάνιση αναπνευστικών προβλημάτων κατά τις πρώτες μέρες της ζωής, πολυκυτταραιμία και για ανάγκη φωτοθεραπείας για ίκτερο.
Βρέθηκε ότι στους 4 μήνες ζωής, οι δύο ομάδες δεν είχαν διαφορές ως προς το επίπεδο αιμοσφαιρίνης. Ωστόσο, βρέφη που έκαναν καθυστερημένη εκτομή του λώρου είχαν κατά 45% (CI 23% με 71%) υψηλότερη συγκέντρωση φερριτίνης, σε σύγκριση με την ομάδα βρεφών που είχαν άμεση εκτομή. Τα βρέφη με καθυστερημένη εκτομή είχαν ακόμα στατιστικά σημαντική μείωση στην συχνότητα έλλειψης σιδήρου. Από την άλλη πλευρά, η καθυστερημένη εκτομή του λώρου δεν συσχετίστηκε ούτε με αυξημένο κίνδυνο αναπνευστικών προβλημάτων, ούτε με πολυκυτταραιμία, ούτε με ίκτερο που χρήζει φωτοθεραπείας, αλλά μείωνε στατιστικά σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης νεογνικής αναιμίας 2 μέρες μετά την γέννηση.
Το συμπέρασμα από αυτήν την καλά οργανωμένη έρευνα έρχεται να διαφωτίσει την κλινική πρακτική σε ένα αρκετά αμφιλεγόμενο ζήτημα: η καθυστερημένη εκτομή του ομφάλιου λώρου σε τελειόμηνα βρέφη από κύηση χαμηλού κινδύνου, σε σύγκριση με την άμεση εκτομή, προσφέρει βελτιωμένες αποθήκες σιδήρου στους 4 μήνες της ζωής, προστατεύει από έλλειψη σιδήρου στους 4 μήνες της ζωής, μειώνει την συχνότητα νεογνικής αναιμίας, ενώ ταυτόχρονα δεν συνδέεται με καμία σημαντική αύξηση κινδύνου για προβλήματα υγείας όπως ο ίκτερος, η πολυκυτταραιμία, τα νεογνικά αναπνευστικά προβλήματα.
Εφόσον η έλλειψη σιδήρου σε βρέφη ακόμα και χωρίς αναιμία έχει συσχετιστεί με προβλήματα ψυχοκινητικής ανάπτυξης, η καθυστερημένη εκτομή του ομφάλιου λώρου μπορεί να είναι ένα σημαντικό προληπτικό μέτρο με περισσότερα οφέλη παρά κινδύνους για τελειόμηνα βρέφη.
Πηγή: Andersson O et al. Effect of delayed versus early umbilical cord clamping on neonatal outcomes and iron status at 4 months: a randomised controlled trial. BMJ 2011;343:d7157
Μετάφραση/ Σχολιασμός: Σ Παπαβέντσης MRCPCH DCH IBCLC 2013
