Έρευνα που διεξάχθηκε στην Αγγλία και δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο 2013 στο περιοδικό Pediatrics αποδεικνύει ότι η εισαγωγή νόμων που απαγορεύουν το κάπνισμα σε κλειστούς δημόσιους χώρους μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολή και δραματική πτώση στον αριθμό παιδιών που εισάγονται στα νοσοκομεία με έξαρση άσθματος.
Η έρευνα έρχεται να επιβεβαιώσει παρόμοια ευρήματα στις ΗΠΑ, όπου μετά την εισαγωγή αντικαπνιστικών νόμων σε συγκεκριμένες πολιτείες παρατηρήθηκε και εκεί μείωση στα επείγοντα περιστατικά παιδικού άσθματος.
Τα ευρήματα αυτά πρέπει να ενθαρρύνουν άλλες χώρες όπου το κάπνισμα σε δημόσιο χώρο επιτρέπεται να εισάγουν και να εφαρμόσουν παρόμοια νομοθεσία.
Το άσθμα προσβάλλει πάνω από 300 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως και αποτελεί την πιο συχνή χρόνια νόσο παγκοσμίως κατά την παιδική ηλικία. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι επεισόδια συριγμού, δυσκολία στην ανάσα, βήχας και πόνος στο στήθος. Στη Βρετανία υπολογίζεται ότι ένα στα 11 παιδιά πάσχει από τη νόσο.
Πριν την απαγόρευση καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους στην Αγγλία, οι εισαγωγές παιδιών στο νοσοκομείο για κρίση άσθματος αυξάνονταν κατά 2.2% κάθε χρόνο, φτάνοντας στα 26.969 περιστατικά το 2006/2007. Η τάση όμως αναστράφηκε αμέσως μετά την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, με αποτέλεσμα λιγότερες εισαγωγές για όλες τις ηλικίες και σε αγόρια και σε κορίτσια. Οι μειώσεις ήταν σημαντικές τόσο σε αγροτικές περιοχές όσο και στις πόλεις, τόσο σε παιδιά πλούσιων οικογενειών όσο και σε φτωχές γειτονιές.
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι με την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου το 2007 και για τα τρία επόμενα χρόνια η επίδραση αντιστοιχεί σε 6 χιλιάδες 802 λιγότερες νοσηλείες σε νοσοκομείο για παιδιά, έναν τεράστιο αριθμό. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες παιδιά και οικογένειες γλίτωσαν την ταλαιπωρία, τους κινδύνους και το κόστος της νοσηλείας σε νοσοκομείο, ενώ αντίστοιχα το εθνικό σύστημα υγείας εξοικονόμησε σημαντικά χρήματα.
To κέρδος για την δημόσια υγεία και για τα οικονομικά της υγείας από την εξαφάνιση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους δεν έχει να κάνει μόνο με το παιδικό άσθμα, αλλά και με μια σειρά άλλων ασθενειών σε παιδιά και ενήλικες. Άλλη έρευνα του 2009 πάλι από την Αγγλία έδειξε ότι η απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους οδήγησε σε μεταβολή τάσεων και σημαντική μείωση στον αριθμό καρδιακών επεισοδίων, εξοικονομώντας έτσι για το εθνικό σύστημα υγείας περίπου 8.5 εκατομύρια λίρες κάθε χρόνο.
Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι οι αντικαπνιστικοί νόμοι μπορούν να αλλάξουν την συμπεριφορά των ανθρώπων που καπνίζουν. Συγκεκριμένα, τείνουν να καπνίζουν λιγότερο σε δημόσιους χώρους, να εκθέτουν λιγότερο τους άλλους στο παθητικό κάπνισμα ή να απέχουν εθελοντικά από το κάπνισμα και στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο.
Όλα αυτά δεν δείχνουν βέβαια να αφορούν τους Νεοέλληνες, που συνεχίζουν να εκθέτουν χωρίς τύψεις και δεύτερες σκέψεις τα παιδικά πνευμόνια γύρω τους στις βλαβερές συνέπειες του παθητικού καπνίσματος. Ο αντικαπνιστικός νόμος που ψηφίστηκε και εδώ παραμένει κουρελόχαρτο και δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ. Οι μητέρες, τα παιδιά και οι οικογένειες δεν έχουν συνήθως καμία επιλογή να βρεθούν σε κλειστό δημόσιο χώρο χωρίς καπνό, καθώς φαίνεται ότι ο Νεοέλληνας θεωρεί το «δικαίωμα» να καπνίζει όπου και όταν θέλει πιο ιερό από το δικαίωμα ενός παιδιού να μην παθαίνει άσθμα ή το δικαίωμα μιας μητέρας να μην κλείνεται 24 ώρες το 24ωρο στο σπίτι χωρίς καμία διέξοδο για δημόσια διασκέδαση μαζί με το παιδί της. Στα περισσότερα καφέ και εστιατόρια καπνίζουν όποτε θέλουν και όσο θέλουν, με συχνές τραγελαφικές εικόνες, όπως το να υπάρχουν ταυτόχρονα στον ίδιο χώρο τασάκια και αντικαπνιστικές ταμπέλες. Εννοείται ότι κανένα παιδί σε αυτήν την χώρα δεν είναι δυνατόν να παρευρεθεί με τους γονείς του σε ένα μπαρ ή μια συναυλία ή άλλη διασκέδαση, χωρίς να κινδυνεύει να φύγει από τον χώρο με αναπνευστικά προβλήματα. Όσο για την επίπτωση στην δημόσια υγεία, το σύστημα υγείας, τα οικονομικά του κράτους και το έλλειμμα της χώρας, αυτά είναι ψιλά γράμματα για τους άξιους απόγονους των Αρχαίων Ελλήνων. Ακόμα και σε χώρους που συνιστούν μοναδική λύση, χωρίς επιλογή, για την οικογένεια και τα παιδιά, όπως χιονοδρομικά κέντρα, τα μικρά πνευμόνια πρέπει να υποστούν επίθεση αρρώστιας από τον Νεοέλληνα του διπλανού τραπεζιού που φυσάει ατάραχος στο παιδικό πρόσωπο. Σίγουρα τόσο πλατιά σκέψη και τόσο εκλεπτυσμένη συμπεριφορά επεδείκνυε και ο Αριστοτέλης και οι σύγχρονοί του..
Στέλιος Παπαβέντσης MRCPCH DCH IBCLC 2013
