Γράφει ο Δρ. Πολυδώρου Ανδρέας – Ειδικός Χειρούργος, Γυναικολόγος Μαιευτήρας.
Όταν δεν καρποφορεί, η προσπάθεια για την απόκτηση παιδιού γίνεται πηγή µεγάλου άγχους για το ζευγάρι, πολύ περισσότερο όταν προκύπτει ανάγκη για εξωσωµατική γονιµοποίηση. Πόσο απλή είναι µια προσπάθεια εξωσωµατικής και ποια είναι η προετοιµασία που πρέπει να γίνει, ώστε να έχει σηµαντικά ποσοστά επιτυχίας;
Ένα ζευγάρι υπογόνιμο δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση. Η σωστή διερεύνηση θα καθορίσει και το ανάλογο πλάνο θεραπείας.
Όταν ένα ζευγάρι ακούσει από το γιατρό του ότι πρέπει να υποβληθεί σε προσπάθεια εξωσωµατικής γονιµοποίησης επικρατεί αρχικά πανικός, απογοήτευση και άγχος. Απογοήτευση διότι απέτυχε να ‘συλλάβει’ ένα παιδί µε φυσικό τρόπο και άγχος για την έκβαση της ίδιας της προσπάθειας εξωσωµατικής και την τυχόν αποτυχία.
Μέληµα του γιατρού είναι να εµφυσήσει στο ζευγάρι την ηρεµία που χρειάζεται για να αντεπεξέλθει στην προσπάθεια αυτή. Αυτό επιτυγχάνεται πρώτα απ’ όλα εξηγώντας τους τα βήµατα που πρέπει να γίνουν προς τη λύση του προβλήµατός τους. Έτσι, το ζευγάρι θα αισθάνεται και θα καταλαβαίνει για ποιο λόγο γίνεται κάθε ιατρική πράξη, κάθε εξέταση και τι προσφέρει καθεµία στο στόχο τον οποίο έχουν θέσει, που δεν είναι τίποτα άλλο από ένα γερό µωράκι.
Ένα ζευγάρι χαρακτηρίζεται υπογόνιµο όταν προσπαθεί να τεκνοποιήσει πλέον του έτους µε ελεύθερες επαφές χωρίς επιτυχία. Αυτό από µόνο του ως ορισµός αυτόµατα θα πρέπει να απαλλάσσει πολλά ζευγάρια από σπασµωδικές κινήσεις πανικού που προέρχονται συνήθως από προσωπικές παραστάσεις και βιώµατα, αλλά και από την επιρροή του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος.
Χωρίς καθυστέρηση, αλλά και χωρίς πανικό, θα πρέπει να ξεκινήσει η διερεύνηση της αιτίας της υπογονιµότητας. Ένα ζευγάρι υπογόνιµο δεν σηµαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να υποβληθεί σε εξωσωµατική γονιµοποίηση. Η σωστή διερεύνηση θα καθορίσει και το ανάλογο πλάνο θεραπείας.
Διερεύνηση υπογόνιµου ζευγαριού:
- Κλινική εξέταση της γυναίκας
- Λεπτοµερές κολπικό υπερηχογράφηµα µήτρας – ωοθηκών
- Υστεροσαλπιγγογραφία
- Καλλιέργεια κολπικού εκκρίµατος
- Σπερµοδιάγραµµα – Καλλιέργεια σπέρµατος
- Πιθανά ευρήµατα
Μήτρα: Ενδοµήτριοι πολύποδες, ινοµυώµατα, διαφράγµατα, δίκερος, µονόκερος µήτρα
Ωοθήκες: Κύστεις, ενδοµητρίωση
Σάλπιγγες: Υδροσάλπιγγες, πυοσάλπιγγες, φίµωση σαλπίγγων, συµφύσεις
Σπέρμα: Ολιγοασθενοσπερµία, τερατοσπερµία, αζωοσπερµία
Εύκολα καταλαβαίνουµε ότι, από τα ευρήµατα που θα προκύψουν, µια σειρά δυνητικοί παράγοντες υπογονιµότητας µπορούν να αντιµετωπιστούν άµεσα λύνοντας και το πρόβληµα της υπογονιµότητας σε πρώτο βαθµό. Αυτό µπορεί να γίνει είτε µε λαπαροσκοπική είτε µε υστεροσκοπική χειρουργική.
Η σωστή λοιπόν αντιµετώπιση του ζευγαριού, είτε αυτό οδηγηθεί τελικά σε προσπάθεια εξωσωµατικής είτε όχι, δηµιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να έχει η προσπάθεια αυτή σηµαντικό ποσοστό επιτυχίας.
Τα ποσοστά επιτυχίας στη χώρα µας συνήθως κυµαίνονται από 25% έως 45%. Στη Μονάδα Υποβοηθούµενης Αναπαραγωγής στην Κλινική ΜΗΤΕΡΑ είναι από τα υψηλότερα και αγγίζουν το 42%.
Τι πρέπει να γνωρίζει το ζευγάρι ξεκινώντας µια προσπάθεια εξωσωµατικής γονιµοποίησης.
Τα φάρµακα που χορηγούνται στη γυναίκα είναι ως επί το πλείστον ενέσιµα για υποδόρια χρήση. Έτσι, η γυναίκα µπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί.
Η θεραπεία δεν ‘απενεργοποιεί’ το ζευγάρι. Στόχος είναι να µη βγαίνει καθόλου έξω από τους βιορυθµούς και την καθηµερινότητά του. Το ζευγάρι µπορεί να έχει επαφές, η γυναίκα που υποβάλλεται σε θεραπεία µπορεί να γυµνάζεται, να διασκεδάζει, να χαλαρώνει, τουλάχιστον µέχρι το τελευταίο στάδιο της προσπάθειας και συγκεκριµένα το στάδιο της εµβρυοµεταφοράς.
Τα στάδια µιας προσπάθειας εξωσωµατικής:
- Πρόκληση ωορρηξίας – Ωοληψία – Καλλιέργεια εµβρύων -Εµβρυοµεταφορά.
- Μια ολοκληρωµένη προσπάθεια εξωσωµατικής γονιµοποίησης ανάλογα µε το πρωτόκολλο θεραπείας διαρκεί από 14 έως 27 ηµέρες.
- Η παρακολούθηση της ωορρηξίας γίνεται µε 2 – 3 κολπικά υπερηχογραφήµατα.
- Η ωοληψία γίνεται διακολπικά µε τη βοήθεια ήπιας µέθης και όχι βαριάς γενικής αναισθησίας, όπως πολλοί νοµίζουν. Η ωοληψία είναι µια απλή διαδικασία στα χέρια εξειδικευµένων ιατρών.
- Η εµβρυοµεταφορά είναι η πράξη που ολοκληρώνει µια προσπάθεια εξωσωµατικής γονιµοποίησης και γίνεται µε τοποθέτηση των εµβρύων στην κοιλότητα της µήτρας µε ένα λεπτό εύκαµπτο καθετήρα που δεν ταλαιπωρεί τη γυναίκα, γι’ αυτό και γίνεται χωρίς νάρκωση και χωρίς ιδιαίτερη προετοιµασία.
Συνοψίζοντας, στόχος µέσα από αυτό το άρθρο είναι να δώσουµε ένα µήνυµα αισιοδοξίας στα ζευγάρια που σκέφτονται να υποβληθούν σε προγράµµατα υποβοηθούµενης αναπαραγωγής. Εξηγώντας πόσο απλή είναι µια προσπάθεια εξωσωµατικής, αλλά ταυτόχρονα τονίζοντας την προετοιµασία που πρέπει να γίνει, ώστε να έχει σηµαντικά ποσοστά επιτυχίας.
Να είστε όλες και όλοι βέβαιοι ότι τελικά µε επιµονή και υποµονή ο πολυπόθητος στόχος θα επιτευχθεί: ένα μωράκι!
Δρ. Πολυδώρου Ανδρέας – Ειδικός Χειρούργος, Γυναικολόγος Μαιευτήρας
